“Sinds die tijd hebben ontzettend veel bedrijven commitments gemaakt om het gebruik van plastic te verminderen en vooral ervoor te zorgen dat plastic na gebruik op de juiste manier wordt verwerkt”, vertelt Vincent Kneefel, expert Oud-Oceanen. “Maar in hoeverre hebben deze commitments een positief effect gehad en daadwerkelijk ervoor gezorgd dat er minder plastic in de oceanen terecht is gekomen?”

Daar heb ik eigenlijk niet een heel positief antwoord op, gaat Kneefel verder. “Elk jaar komt er ongeveer tien tot 15 miljoen ton plastic in de oceanen bij. Doen we daar niks aan dan verviervoudigd de hoeveelheid plastic in de oceanen de komende twintig jaar. En met name in de landen waar geen goede afvalverwerking is belandt het plastic in de oceaan. De enige manier om te voorkomen dat plastic producten in de oceaan terechtkomen is ervoor te zorgen dat de samenleving transformeert naar een circulaire economie. Het is voor bedrijven lastig om zo’n grote omschakeling te maken. Bedrijven die producten maken zijn afhankelijk van de verpakkingsmiddelen en het hele bedrijfsmodel is er op gericht om zo veel mogelijk producten te maken. Dat hoeft geen probleem te zijn wanneer het hergebruik van de verpakkingsmaterialen in ons systeem zou zitten. Nog altijd is het maken van plastic goedkoper dan het hergebruiken en gerecycled plastic inzetten voor een nieuw product. Het zorgen voor de juiste economische incentives, om juist gerecycled plastic in te zetten, blijkt in de praktijk lastig te zijn.”

En dat moet echt anders. “Het leven in de oceanen wordt steeds verder en verder aangetast zolang wij niets doen. Waar we eerst dachten dat het plastic probleem in de oceanen alleen aan de oppervlakte te vinden was hebben wetenschappelijke onderzoeken aangetoond dat er al microplastics zijn in onze lichamen en dat wereldwijd mensen gemiddeld een credit card aan plastic per week binnenkrijgen. Plastic is niet biologisch afbreekbaar en kan dus nooit helemaal verdwijnen. Het wordt alleen maar steeds kleiner. De gevolgen daarvan zijn groot voor zowel natuur als de gezondheid van mens en dier. Helaas zien bedrijven nog steeds niet de ernst van het probleem in en nemen nog onvoldoende hun verantwoordelijkheid.”

Uiteraard zijn er bedrijven die het voortouw nemen en zich aan bepaalde commitments binden. Zo is er de Ellen MacArthur Foundation waar veel bedrijven zijn aangesloten en daarmee producten maken die honderd procent herbruikbaar, composteerbaar of recyclebaar zijn. Echter betekent dat niet dat wanneer een product recyclebaar is dat het daadwerkelijk gerecycled wordt. Willen we echt het probleem van teveel plastic in de oceanen aanpakken dan zou er een wereldwijd verdrag voor plastic moeten komen. Niet elk land kan dit probleem alleen oplossen, maar gezamenlijk moeten we dit wereldwijde probleem aanpakken. En als tweede de beprijzing van het plastic. Net als aan de uitstoot van CO2 een prijskaartje hangen moet ook de beprijzing van plastic veranderen. Nu is nieuw plastic nog goedkoper dan het gebruik maken van gerecycled plastic. Door belasting te heffen op nieuw plastic kan dit ertoe leiden dat er eerder gerecycled plastic wordt gebruikt. In de praktijk moet er dan nog wel een aantal andere obstakels worden overwonnen. Zo kun je niet gebruikt plastic zomaar inzetten om voedsel in te verpakken. Het recyclen van plastic en plastic zoveel mogelijk vervangen door composteerbare materialen stelt ons in staat om pas echt de plastic wave te doorbreken. Met steun van de overheid en de juiste economische incentives voor bedrijven zullen ook zij meegaan en bijdragen aan een schonere wereld en oceanen.”