“We laten op het moment kansen liggen om  problematische schulden te voorkomen”, vertelt Casper Sonnega, secretaris bij de VVCM (Vereniging voor Credit Management). “Momenteel kan een kredietverstrekker in het BKR een hoop informatie vinden. Maar bijvoorbeeld niet de hoogte van de hypotheek, het wel of niet hebben van een studieschuld, huur-, zorg- of energie betalingsachterstanden of schulden bij de belastingdienst.  Al deze verplichtingen en schulden worden niet geregistreerd, maar dat zou naar mijn mening wel het geval moeten zijn. Een volledig overzicht van alle verplichtingen en schulden maakt het mogelijk om problematische schulden te voorkomen. In het verleden zijn dergelijke initiatieven gesneuveld door privacywetgeving. Onze overheid moet het delen van deze informatie mogelijk maken, anders blijven we dweilen met de kraan open. Gaan we nog een stap verder dan zou de overheid in de meest ideale situatie ook de informatie over het inkomen en vermogen die de Belastingdienst heeft kunnen ontsluiten.”

Casper Sonnega, secretaris bij de VVCM (Vereniging voor Credit Management)

Om het tij omtrent schulden te keren is dit echter wel noodzakelijk. Sonnega: “Alle betrokken partijen hebben nog te weinig aandacht voor het voorkomen van schulden en dat baart mij zorgen. Het zijn de verdiensten van de credit managers, overheid en hulpverleners dat zij samen (problematische) schulden steeds beter weten op te lossen.  De gewijzigde Wet gemeentelijke Schuldhulpverlening (Wgs) is een stap in de goede richting, echter, de vroegsignalering die in deze wet wordt geregeld valt wat mij betreft nog onder het oplossen van schulden en niet het voorkomen daarvan. Tenslotte, de hulpverlening komt pas in actie als er al sprake is van betalingsachterstanden. Je kunt de parallel trekken met de huidige coronacrisis. Het zou heel gek zijn als bijvoorbeeld wel de hoeveelheid IC-bedden wordt vergroot, maar er vergeten is een vaccin te ontwikkelen. Ik maak mij er zorgen over of we dit met betrekking tot problematische schulden ook niet aan het doen zijn. Uiteindelijk zullen we de credit managers en hulpverleners nooit helemaal overbodig kunnen maken, maar dat is wel waar we naartoe zouden moeten werken.”

Sonnega: “Daarnaast maak ik mij zorgen over hoe wij de omvang van het probleem kwantificeren. Het maakt namelijk erg veel uit of je oplossingen ontwerpt voor twee miljoen of een half miljoen huishoudens met problematische schulden. Het lijkt soms wel alsof de definitie van problematische schulden aan inflatie onderhevig is, zo snel stijgen bij sommige partijen de aantallen waarnaar verwezen wordt. Om het maximale rendement te behalen op de investeringen van partijen en het momentum dat wij nu hebben niet te verliezen is een goede en wetenschappelijk onderbouwde definitie van de doelgroep belangrijk. Om de effecten van de maatregelen te volgen en waar nodig bij te kunnen sturen. Hier ontbreekt het nu veel te vaak aan.” 

Ook is de ontwikkeling van innovaties en de versnelling van digitalisatie in de schuldenproblematiek van groot belang. “Nu haken veel mensen met schulden af, omdat zij bij het loket van de gemeente vaak worden weggestuurd met een pak papier en er vervolgens niet meer uitkomen. De customer journey van de schuldhulpverlening kan veel beter.”  

Gelukkig zijn er veel initiatieven om daar verandering in te brengen, maar er ligt ook nog veel ruimte voor verbetering, besluit Sonnega. “Er zijn tegenwoordig veel technieken beschikbaar, maar die moeten dan ook goed gebruikt worden. De fragmentatie in de markt voor schuldhulpverlening maakt vlotte implementatie en het komen tot marktstandaarden echter lastig. De sector heeft nu het momentum, er is volop aandacht vanuit politiek en schuldeisers. We moeten nu, voor het te laat is, met elkaar werken aan niet alleen het oplossen, maar vooral ook het voorkomen van schulden voordat deze problematisch worden.”