De kwaliteit van een verpakking is af te lezen aan de prestatie op het niveau van de drie p’s. “The triple p’s”, zoals recycle-expert Vincent Mooij van grondstoffenbedrijf Suez dat noemt. Die drie p’s staan voor Protect, Preserve en Promote. Dat valt te vertalen tot het beschermen van de inhoud, het behouden van de kwaliteit en promotie van het product. Duurzaamheid staat bovenaan de maatschappelijke agenda. En in de context daarvan wil het niet zelden gebeuren dat plastic verpakkingsmateriaal in het verdomhoekje wordt geduwd, terwijl dat niet altijd terecht is, reageert Mooij.

“Verpakkingen hebben ook tot doel om het product te beschermen en de houdbaarheid te verlengen”, zegt hij. “Ook voedselverspilling leidt tot onnodige CO2-uitstoot, hoewel het lastig is om terug te rekenen wat nu een grotere duurzaamheidsplus oplevert: gebruik van plastic en verlenging van houdbaarheid of het ontbreken van kunststof.” 

Niettemin blijft overeind dat het van groot belang is om energie te steken in het verbeteren van circulariteit. Probleem zit ‘m vooral bij kunststof verpakkingen die uit meerdere lagen bestaan. In theorie zijn die te recyclen, terwijl de praktijk vaak uitwijst dat die verpakkingen niet goed gesorteerd kunnen worden en dus in de verbrandingsoven belanden. “Elk type plastic heeft zijn eigen functionaliteit. Terwijl het ene type vooral geschikt is om licht tegen te houden, is het volgende type met name bedoeld voor het tegenhouden van vocht of lucht bijvoorbeeld. Vaak worden die productsoorten in combinatie met elkaar gebruikt, zoals bij plastic verpakkingen van kaas bijvoorbeeld, terwijl dat materiaal niet goed valt te recyclen.”

Mooij is dan ook voorstander het gebruik van standaardoplossingen. Dus geen ingewikkelde toepassingen, maar regulier standaard plasticmateriaal. Zulke oplossingen vallen uitstekend te hergebruiken. “Waar je ook vraagtekens bij kunt zetten, is de houdbaarheid. Het wil gebeuren dat er producten in het supermarktschap staan met een sterk opgerekte houdbaarheid. Gebruik van kunststof kan houdbaarheid verlengen tot bijvoorbeeld achttien maanden. Als de gemiddelde doorloopsnelheid twaalf maanden bedraagt, dan kun je daar je vraagtekens bij zetten. Beperkter gebruik van kunststof verkort misschien de houdbaarheid, maar dat hoeft niet dramatisch te zijn.”

Waar een uitdaging ligt, benadrukt Mooij, is om een alternatief te vinden met dezelfde productkwaliteiten als plastic. Wat dat betreft wordt er volop vaart gemaakt, maar het ei van Columbus is nog niet gevonden. Er worden stappen gezet met bioplastic, dat gemaakt is van natuurlijke grondstoffen, terwijl een deel niet composteerbaar is en op dezelfde wijze wordt verwerkt als hun fossiele tegenhangers. En er bestaan bioplastics die voorzien zijn van het kiemplant-logo of het OK Compost-logo. Die kunnen in de GFT-bak, hoewel dat niet betekent dat die verpakkingen worden gecomposteerd. “We kennen in Nederland een composteerperiode van zes weken. Veel bioplasticverpakkingen hebben echter een periode van twaalf weken nodig. Dat halen we in Nederland niet, dus belanden die verpakkingen alsnog in de verbrandingsoven. Het oprekken van de compostperiode is eigenlijk geen optie, want dat vraagt om een verdubbeling van capaciteit. Ik denk niet dat de Nederlandse burger bereid is om daar budget voor vrij te maken.”

Waar wel hard aan wordt gewerkt, is uitbreiding van de recyclecapaciteit. Zo wordt er in de Amsterdamse haven een nieuwe fabriek gebouw die jaarlijks 17.000 ton gebruikt plastic kan recyclen tot nieuwe plastic. In deze fabriek van Plastic Recycling Amsterdam wordt het ingezamelde plastic gewassen, versnipperd en daarna door een magnetisch bad geleid, waarin de verschillende soorten plastic worden gescheiden. 

Nog even terug naar Mooij. Hoe ziet de toekomst eruit? Volgens hem zullen er over een paar jaar minder verpakkingen gebruikt worden, terwijl de afvalverpakkingsbijdrage die elke fabrikant moet betalen, wordt gekoppeld aan de recyclebaarheid van verpakkingen. “Hoe beter de verpakkingen valt te recyclen, hoe kleiner de bijdrage.”