Waarom organiseerde u tweeëndertig jaar geleden de eerste internationale klimaatconferentie?

“Op die manier wilde ik de basis leggen voor juridisch bindende afspraken om de CO₂-uitstoot te beperken. Onder leiding van de UNEP, de milieuorganisatie van de VN, lukte het al eerder om middels het Montreal-protocol in enkele jaren de CFK’s, verantwoordelijk voor het gat in de ozonlaag, uit te faseren. Op dezelfde manier hoopte ik dit ook te bereiken voor een CO₂-reductie. Maar dit bleek een stap te ver voor een aantal landen.”

 

Had de uitkomst van de klimaatvergadering in Noordwijk cruciaal kunnen zijn?

“Als tweeëndertig geleden Noordwijk succesvol was geëindigd, dan hadden we misschien de klimaattoppen van vandaag de dag niet meer nodig gehad. 

 In het akkoord van Parijs in 2015 zijn voor het eerste stevige afspraken gemaakt, mensen waren tot tranen geroerd Inmiddels is  duidelijk geworden dat we die reductie van anderhalve graad opwarming niet gaan halen als we niet echt doen wat we in Parijs aan elkaar beloofd hebben..”

 

Er is dus veel tijd verloren?

“Ja. Met de klimaatconferentie in Noordwijk begon ook het lobbyen van de met name de Amerikaanse, olie-industrie. Het resultaat was een sterk groeiende tegenbeweging van klimaatsceptici- en ontkenners wat het steeds lastiger maakte om afspraken te maken tussen landen. Ook de recente klimaattop in Glasgow laat dat maar weer eens zien. Het ging daar overigens niet om een akkoord., maar om een verklaring. En dat is een groot verschil met een akkoord, want er zijn nog veel onderwerpen die duidelijke afspraken verdienen. Op het allerlaatste moment gooide India, samen met China nog roet in het eten door een cruciale zin over het stoppen met steenkool als brandstof af te zwakken. Waar eerst werd aangegeven dat landen streven naar ‘het uitfaseren’ is er nu ‘het verminderen’ van steenkool als brandstof opgenomen.”

 

Is er nog hoop?

“Absoluut. Het glas is halfleeg, maar ook halfvol. Voor het eerst staat er in de verklaring expliciet dat de opwarming van de aarde tot anderhalve graad moet worden beperkt. De doelstelling in Parijs was ‘behoorlijk onder de twee graden, bij voorkeur anderhalve graad’. Extra maatregelen zullen nodig zijn om die anderhalve graad opwarming te kunnen realiseren, want nog altijd stevenen we af op 2,7 graden opwarming aan het eind van de eeuw. En er is afgesproken dat landen de extra maatregelen elk jaar moeten presenteren, dus niet om de vijf jaar meer, zoals afgesproken in Parijs. En er zijn afspraken gemaakt over de uitstoot van methaan, een broeikasgas dat zo'n 25 keer schadelijker is dan CO2.”

 

Bent u dus tevreden over de recente Klimaattop?

“Nee, op het hoofddoel van Glasgow, uitvoeren van de afspraken van Parijs is er veel te weinig gebeurd. Één ding is duidelijk: we moeten doorgaan. Er is geen alternatief. Bij internationale onderhandelingen wordt nu eenmaal veel gepraat en gelobbyd en zal het nooit snel genoeg gaan. Maar Europa handelde als één blok. Er waren geen nationale delegaties, maar een Europese en voor het eerst hadden de jongeren een duidelijke plaats in Glasgow. Voor het eerst hadden zij een volwaardige plaats in de debatten. Het gaat immers vooral over hun toekomst. Het is nu aan het nieuwe kabinet om forse stappen te zetten.”

 

Wat verwacht u nu van de Nederlandse politiek?

“Allereerst dat er een nieuwe regering komt met een regeerakkoord waaruit ook daadwerkelijk ‘actie, actie, actie’ volgt. Het demissionaire kabinet en met name de premier heeft meerdere keren gezegd dat Nederland bij de top wil horen als het gaat om de klimaatmaatregelen. Daar heeft hij in de praktijk weinig van laten merken. Dan is het nu hoog tijd voor actie, want gaan we zo door dan gaan we de afgesproken doelstellingen in Nederland niet halen. In meerdere brieven hebben we met het Voortgangsoverleg voorstellen gedaan ” Zorg ervoor dat het klimaatbeleid het hart vormt van het nieuwe regeerakkoord.

Waar wordt in Nederland tegen aangelopen met betrekking tot de klimaatmaatregelen?

“Allereerst de gebouwde omgeving. Dat is technisch en financieel  ingewikkelder dan gedacht. Je komt ook bij de mensen achter de voordeur. Dan gaat het over hele andere zaken dan technische maatregelen. De mogelijkheden met (hybride) warmtepompen worden gelukkig steeds groter. Dan kan je al snel veel C02- besparen en de komende 29 jaar gebruiken om uiteindelijk helemaal van het aardgas af te komen.”

“Er is ook goed nieuws in deze sector. Je ziet dat de burger echt wel wil verduurzamen. Er liggen al op meer dan 1,5 miljoen huizen zonnepanelen. Elke 4 seconde komt er een paneel bij in Nederland. Een paar jaar geleden werd je voor gek verklaard als je zei dat het mogelijk is.”

 

“Het stikstofdossier helpt ook niet mee bij de transitie. Dit vertraagt de verduurzaming van de landbouw. Ook liggen daardoor andere projecten stil die noodzakelijk zijn voor de energietransitie.

Een groot probleem is het tekort aan capaciteit op het netwerk voor elektriciteit. Daardoor lopen projecten vertraging op. De netwerkbedrijven hebben letterlijk en figuurlijk last van fossiele wetgeving. De overheid moet dit knelpunt snel oplossen.

Zo zijn er altijd problemen bij de transitie.  Dat hoort bij zo’n ingrijpend proces. Elke dag lossen we problemen op en komen we dichter bij het doel om van CO₂- uitstoot af te komen.”

 

Kunnen we de klimaatdoelstellingen halen?

“Zeker.  Haalbaar is geen discussie. We hebben het akkoord van Parijs ondertekend en het doel van 49 procent reductie staat ook in onze eigen Klimaatwet. We zijn dus gewoon verplicht dat te halen. Er is geen ruimte om wat minder te doen als het een beetje tegenzit. Betaalbaar is het ook. Als land zijn we rijk genoeg. De overheid moet wel groepen die in de knel komen helpen, bv omdat ze in een tochtig huurhuis wonen waar de eigenaar niets wil verduurzamen. “

 

“We hebben zonder al te veel problemen 80 miljard uitgeven aan de bestrijding van de coronacrisis. Het Nederlandse klimaatbeleid kost 5,6 miljard per jaar. Dat kan ons land prima dragen. Niets doen kost ook veel geld. Kijk maar naar de gevolgen van de overstromingen in Limburg. Rutte roept op tot actie, actie, actie. Ik ga er van uit dat we dit in het nieuwe regeerakkoord terugzien.”