Mannen worden dus net als vrouwen op middelbare leeftijd geconfronteerd met een lichamelijke ontwikkeling die je niet kunt vermijden. Voor beide seksen, voor zowel mannen als vrouwen, geldt dat daar geen exacte leeftijd op valt te plakken. Als puber in de groei, wanneer de testikels van de man zich gaan ontwikkelen, raakt de aanmaak van testosteron in een stroomversnelling. Dat merkt de man direct lichamelijk, onder andere door een sterk aanzwellende sekslust. Er komt echter ook een moment dat er sprake is van een duidelijke testosteronafname. Dat gebeurt vanaf je dertigste tot 35ste levensjaar, maar het meest voelbaar is dat tussen het vijftigste en zestigste levensjaar.

Een dergelijk kantelpunt in lichamelijke ontwikkeling tekent zich voor de vrouw anders af dan voor de man. De overgang voor de vrouw betekent dat er een proces gaande is van vruchtbaar naar niet meer vruchtbaar zijn. De testosteronafname bij de man is meer een geleidelijk proces, waarbij de afname één of twee procent per jaar bedraagt.

Het gekke is dat terwijl de overgang bij vrouwen een bekend fenomeen is in de samenleving, er veel minder bekendheid bestaat voor het typisch mannelijke probleem van testosteronafname. Vraag een willekeurige voorbijganger in de winkelstraat over betekenis van testosteron en de kans is groot dat een link wordt gelegd met sporters en bodybuilders. Het is de hoogste tijd om testosteronafname bij mannen meer bekendheid te geven.

Mannen herkennen de afname van hun testosteronspiegel in ieder geval aan het afnemen van hun seksdrive. Hun libido vermindert. Vrijwel iedereen heeft behoefte aan intimiteit en een goede seksuele relatie, dus dat is best een akelig probleem. Je kunt zeggen: daar valt nog overheen te komen, maar een misschien wel belangrijker effect van testosteronvermindering is dat mannen zich depressiever gaan voelen. Daar kun je tal van aanvullende negatieve gevoelens kun op loslaten: futlozer, hangerig, gebrek aan initiatief. En ook dat is natuurlijk een behoorlijk knelpunt.

Sterker nog, aangezien mannen zich daardoor futlozer gedragen en dus minder bewegen, groeit de kans tot vetgroei in het lichaam. Praktisch gesteld, dat is gewoon niet goed. Vetgroei kan schadelijk zijn voor de hartconditie.

Het benoemen van lichamelijke ontwikkeling is een deel van het vraagstuk. Want de vraag is natuurlijk ook of er zoiets bestaat als een oplossing. Testosteronafname heeft iets van een kip-en-ei-probleem. De afname is funest voor zin in seks en daarmee verdwijnt vaak ook de intimiteit, terwijl seks juist een enorme oppepper is voor de aanmaak van testosteron. Bovendien vergroot testosteronafname de kans dat de man zich meer landerig en energieloos voelt, terwijl bewegen en sporten juist de aanmaak van testosteron stimuleert. Dat geldt met name voor krachtsporten. Weerstandsinspanningen, zoals gewichtheffen, zijn een duidelijke impuls voor testosteronaanmaak. Je kunt dat met kleine ingrepen ook gewoon thuis doen. Bijvoorbeeld door dagelijkse opdrukoefeningen. Conditiesporten zoals wandelen of hardlopen hebben geen invloed op testosterongroei. Daar staat tegenover dat wandelen de kans op stress vermindert. En stress op zich is ook killing voor testosteron. En laag testosteron in je bloed levert een lagere levensverwachting op.

Verder zijn er ook nog andere, meer medicinale middelen om het testosterongehalte op latere leeftijd op niveau te brengen. Dat kan met pillen, gels en injecties. Die eerste methode valt eigenlijk niet aan te raden, omdat de opname in het bloed via de maag en lever onvoldoende is. Testosteronpillen worden afgebroken in de maag. Het effect van die pillen op de testosteronspiegel is daardoor eigenlijk verwaarloosbaar. Het gebruik van gels of injecties geniet de voorkeur, te meer omdat het toegediende testosteron dan direct in de bloedbaan terecht komt.

Beide methodes hebben hun eigen kwaliteiten. Bij een injectie die om de paar weken of maanden wordt gezet, krijgt het testosterongehalte een flinke boost. Het niveau neemt daarna langzaam weer af tot de volgende injectie. Bij het dagelijkse gebruik van gel, die op de schouders wordt ingesmeerd, is er sprake van een meer structureel geleidelijke stijging van het testosteronniveau.

Tot slot dan nog: is testosteronafname zoiets als een moderne kwaal? Vroeger hoorde je daar immers amper wat van. Wat je ook kunt zeggen, is dat we nu tot op hoge leeftijd waarde hechten aan de kwaliteit van leven. Als je vroeger op je zestigste te kampen kreeg met afnemende erotische lust, dan had je daar maar mee te dealen. Tegenwoordig nemen we daar geen genoegen meer mee en er valt ook dus meer aan te doen.