2 nov 2023
|
Gezondheid
|
Foto: Suzan Alberts
Nederland staat bekend als een van ‘s werelds belangrijkste spelers op het gebied van landbouwexport, met een reeks productgroepen die de wereld over gaan. In 2022 bereikten de Nederlandse exportwaarden opnieuw recordhoogten, met sierteeltproducten, vlees, zuivel en eieren, groente en fruit als de vijf belangrijkste exportproducten. Het totaal aan landbouwexport bedroeg een indrukwekkende 122,3 miljard euro. Deze cijfers plaatsen Nederland stevig op de kaart als ’s werelds een na grootste landbouwexporteur, na de Verenigde Staten en vóór Duitsland. Nederland schittert ook als de derde netto-exporteur ter wereld, na Brazilië en Argentinië.
De geopolitieke ontwikkelingen in Europa en sociaaleconomische trends hebben echter de kritische aandacht gevestigd op landbouw en voedselsystemen. Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) heeft geleid tot diverse initiatieven van de Europese Commissie (EC), zoals de Europese Green Deal, Farm to Fork en biodiversiteit. Deze initiatieven weerspiegelen het groeiende besef dat landbouw meer is dan alleen een economische sector. De EC richt haar pijlen op een duurzame toekomst voor Europese boeren, waarbij milieu en duurzaamheid centraal staan.
De rol van landbouw als drijvende economische kracht is onmiskenbaar, maar ze gaat gepaard met aanzienlijke uitdagingen op het gebied van milieu en duurzaamheid, zowel in Europa als wereldwijd. Een van de cruciale aspecten bij het nastreven van duurzaamheid in de landbouw is het verminderen van de negatieve impact op het milieu. Deze uitdagingen vereisen creatieve en innovatieve benaderingen om de landbouwsector veerkrachtiger en duurzamer te maken.
Wageningen University & Research heeft in 2019 zes factsheets ontwikkeld die de verbeteropties voor de verduurzaming van voedselketens in kaart brengen. Deze factsheets wijzen op duurzaamheidsthema’s zoals klimaatverandering, biodiversiteit en milieu, wateruitputting, lucht- en watervervuiling, en klimaat en energie als de centrale aandachtspunten voor de toekomst van de landbouw.
Nederland heeft zich al stevig op het pad van verduurzaming begeven, met de land- en tuinbouwsector als pionier. Een opmerkelijk voorbeeld is de verschuiving van traditionele grondteelt naar vertical farming en het Precision Growing-principe. Dit bevordert duurzame productie door het drastisch verminderen van waterverbruik, een wezenlijke stap om de sector milieuvriendelijker te maken.
Het verminderen van de CO2-Footprint van landbouwproducten is eveneens van essentieel belang. In verschillende sectoren van de landbouw wordt hard gewerkt aan het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen. Dit is een enorme uitdaging voor een sector die enerzijds de groeiende wereldbevolking moet voeden en anderzijds de impact op het milieu moet minimaliseren, terwijl natuurlijke hulpbronnen beschermd moeten blijven voor toekomstige generaties.
De verduurzamingstrends zijn niet alleen wenselijk, maar ook onontbeerlijk. Met de verwachte groei van de wereldbevolking naar 9,7 miljard mensen in 2050, moeten de landbouwproductiviteit en -efficiëntie aanzienlijk worden verhoogd om aan de groeiende vraag naar voedsel te voldoen.
Het is belangrijk dat gewerkt wordt aan concrete antwoorden op hedendaagse uitdagingen, met een focus op duurzame oplossingen in de voedselketen voor de lange termijn. Tegelijkertijd kunnen we echter ook allemaal ons eigen steentje bijdragen: Gemiddeld gooit de Nederlander 50 kilo goed voedsel per jaar weg. Vooral rijst, pasta, brood en melk belanden regelmatig in de prullenbak. Wellicht goed om erbij stil te staan dat een sneetje brood een water footprint heeft van 50 liter water en een glas melk 255 liter water.
Het is van cruciaal belang dat we ons allemaal blijven inzetten voor een landbouwsector die niet alleen voedsel produceert, maar dit doet op een manier die onze aarde en haar natuurlijke hulpbronnen beschermt. Alleen dan kunnen we een duurzame toekomst voor de landbouw en voedselvoorziening waarborgen, niet alleen voor onze generatie, maar ook voor de generaties die na ons komen.