Deel dit artikel:

14 okt 2020

|

Maatschappij

Van ‘redden wat we hadden’ naar ‘opbouwen wat we willen’

Journalist: Olof van der Gaag

Onze economie krijgt ongekende klappen door de coronacrisis. Honderdduizenden banen gaan verloren. Zonder de economische steun van de overheid was dit nog veel dramatischer geweest. Tegelijkertijd hadden we deze zomer we de ‘warmste week ooit’, na de hitterecords in de vorige zomer. Klimaatverandering is voelbaar geworden. Er is gelukkig brede steun voor groen economisch herstel: het stimuleren van de economie én het versnellen van de verduurzaming ervan.  

Nederland heeft dit nog nooit gedaan. De kredietcrisis in 2008 is niet gebruikt om de energietransitie te bevorderen. Het energieakkoord dat dat wel deed, kwam pas in 2013. Economische steun is in 2008 niet gecombineerd met verduurzaming. Het is best lastig om vergaande duurzaamheidseisen te stellen aan individuele bedrijven: als de markt groen ondernemen niet beloont, kunnen zeer duurzame bedrijven alsnog failliet gaan. Hoe creëer je wel duurzame economische kansen en banen? Hoe verschuiven we het beleid van ‘redden wat we hadden’ naar ‘opbouwen wat we willen’?


In de eerste plaats: ga vol door met het klimaatakkoord. Dit leidt in 10 jaar tot zo’n 100 miljard euro aan investeringen. Het levert gemiddeld 50.000 nieuwe voltijdsbanen op. Vele partijen steunen het klimaatakkoord. De richting is goed maar er is wel extra actie nodig. Er zijn mede door Corona nieuwe zekerheden nodig voor mensen en bedrijven om te investeren in verduurzaming – bijvoorbeeld door het voordeliger te maken of te helpen bij de financiering.


In de tweede plaats: kies voor een economisch herstelpakket inclusief duurzaamheid. We kunnen ons beter uit de crisis investeren dan ons eruit bezuinigen. Duurzaamheid hoort thuis in het hart van het economisch systeem – en dus in het hart van een economisch stimuleringspakket. Dat kan het best door vervuiling een prijs te geven in dat pakket: geen investeringen die de ‘oude economie’ herstellen, maar voor veel vervuiling zorgen. Wel investeringen die doorbraken in de nieuwe, duurzame economie bewerkstelligen.


Het klimaatakkoord stuurt op de ‘laagste kosten per vermeden ton CO2’. Het economisch herstelpakket zou juist innovaties en doorbraken voor de langere termijn mogelijk moeten maken. Het gaat daarbij niet alleen om meer duurzame elektriciteit of warmte maar om fundamentele veranderingen in het energiesysteem. Die veranderingen zitten vaak tussen sectoren in. Bijvoorbeeld, de overschakeling van de industrie op duurzame elektriciteit en groene waterstof, in combinatie met extra windparken op zee. Of de ontwikkeling van grootschalige warmtenetten met een brede mix aan warmtebronnen. Ook de elektrificatie van warmte en vervoer, in combinatie met bijvoorbeeld extra zon en wind op land kan bijdragen, en bijvoorbeeld investeringen in slimme energie-infrastructuur om al die nieuwe vormen van energievraag en -aanbod te faciliteren.


Tijdens deze nationale klimaatweken is er volop ruimte om ideeën en kansen te bespreken. Ik hoop van harte dat we de beste ideeën terugzien in concrete maatregelen: dit najaar én in het coalitieakkoord van de volgende regering.

Gesponsord