Technologische ontwikkelingen t.a.v. datamanagement, energie- en grondstoffenbeheer en optimalisatie van onze voedselvoorziening zullen de toekomst in belangrijke mate bepalen. Hierin spelen plastics een essentiële rol. Daarnaast zorgen plastics voor bijvoorbeeld, hygiëne, vermindering van voedselbederf en verlaging van CO2 emissies. Toch staat de consument sceptisch tegenover de toepassing van plastics. “Uit ons eigen onderzoek blijkt dat vijftig procent van de consumenten zich een leven zonder plastic prima kan voorstellen”, legt Stijnen uit. “Opmerkelijk, want het materiaal is onmisbaar en komt in zoveel producten voor, van contactlenzen tot auto-onderdelen en van elektronica tot ziekenhuisbenodigdheden. Een leven zonder kunststof is simpelweg niet mogelijk.” 

Dat negatieve imago komt vooral door eenmalige verpakkingen. Deze lijken een korte levensduur te hebben, zijn goedkoop en worden niet altijd correct weggegooid, waardoor ze in de natuur of in zee belanden. “Ook al heeft een verpakking voor de consument gemiddeld maar gedurende een korte periode ‘zichtbare’ waarde, het heeft er wel voor gezorgd dat het product in de weken of zelfs maanden vóór consumptie onbeschadigd of vers is gebleven. Een verpakking is dus veel langer nuttig dan je in eerste instantie zou denken.” Dit onjuiste beeld van plastic verpakkingen heeft geleid tot de perceptie dat plastic producten goedkope en vaak overbodige ‘wegwerpproducten’ zijn.  “Ook realiseert men zich onvoldoende dat zestig procent van alle plastic producten een levensduur hebben variërend van een jaar tot meerdere decennia en dat plastics onmisbaar zijn in onze samenleving.”

Echter, de plastic producten die in de natuur belanden, blijven, onder andere door de lange levensduur, een probleem. “Ook al komt slechts twee procent van het plastic dat in de oceanen drijft uit Europa, de plastic soep is wel een mondiaal probleem dat we als industrie met hoge urgentie willen aanpakken. Naar mijn mening hebben we ons als industrie in het verleden vooral gefocust op de ontwikkeling van zeer nuttige en functionele verpakkingen waarbij we ons onvoldoende bewust zijn geweest dat in niet-Westerse landen de infrastructuur ontbreekt om de producten na gebruik in te zamelen en op een verantwoorde manier te verwerken. Dit besef is er nu ten volste. Daarom participeert onze industrie actief in The Alliance to End Plastic Waste, waarbij een groot aantal individuele bedrijven kennis en financiën (1,5 miljard dollar) inbrengen om de plastic soep structureel en gezamenlijk aan te pakken.” Bovendien zet de industrie zich in tegen het verlies van plastic korrels met het Operation Clean Sweep® programma.

Ook het platform ‘Rethink Plastics’ van PlasticsEurope Nederland en de Federatie NRK is een belangrijk initiatief om, in dialoog met stakeholders, de kunststof-keten in Nederland verder te verduurzamen door de circulariteit van de producten te versterken. Door actief in te zetten op een vijftal verduurzamingsroutes, Redesign, Reduce, Reuse, Renew en Recycle, wordt de milieu-footprint van de producten gestructureerd stapsgewijs verlaagd. “Ontwerpen worden dankzij Rethink steeds vernuftiger. Fabrikanten kijken steeds vaker of een product dunner of lichter gemaakt kan worden (reduce), volledig herbruikbaar (reuse) of recyclebaar (recycle) kan zijn en er worden steeds meer plastics op basis van biologische grondstoffen (renew) geproduceerd.” De recycling van plastic producten vormt een essentieel onderdeel van de circulaire economie en het Rethink-initiatief. Nederland behoort als het aankomt op het recyclen van plastic verpakkingen zelfs tot de top van Europa, ruim vijftig procent vindt zijn weg naar de recycling. 

De recyclingindustrie is volop in ontwikkeling. “Momenteel worden de mogelijkheden onderzocht om in aanvulling op de mechanische recycling de meer complexe en verontreinigde stromen op een chemische manier te recyclen. Hierbij worden plastic moleculen door middel van chemische processen in kleinere moleculen gesplitst waarna hieruit nieuwe chemische producten, zoals plastics, gemaakt kunnen worden. Er draaien al een aantal kleinere installaties waarin dit gedaan wordt en het voornemen is om dit fors op te schalen. Groot voordeel is dat hiermee circulaire verpakkingen voor de voedingsindustrie gemaakt kunnen worden, omdat de bron van het plastic herleidbaar is en het materiaal zuiverder is dan bij mechanische recycling.”

De gehele keten staat dus in het teken van verduurzaming. “Bovendien wordt de samenwerking met overheden steeds nauwer. De overheid stimuleert nieuwe, circulaire initiatieven van onze industrie. Wel zou ze zich meer moeten inzetten om de inzameling van andere plastic producten dan verpakkingen, zoals tuinmeubels en auto-onderdelen, te verbeteren. Hiermee kan de recyclingindustrie een enorme impuls krijgen en kunnen we circulariteit van plastic verder versterken. Ook zorgen al deze inspanningen ervoor dat de impact van plastic op het milieu verder wordt verlaagd, waardoor de consument plastic weer gaat waarderen.” 

plasticseurope.org/nl