5 mrt 2020
|
Maatschappij
Journalist: Claudia Pietryga
Nederland is sinds mei dit jaar in de ban van stikstof en PFAS. De gevolgen voor zowel de maatschappij als de bouw- en infrasector zijn enorm. Wat ging er mis? En wat zijn de oplossingen volgens Maxime Verhagen, voorzitter van Bouwend Nederland.
Afgelopen mei oordeelde de Raad van State dat het Programma Aanpak Stikstof (PAS) niet voldoet, dat was flink schrikken.
“Ondanks dat er rekening werd gehouden met diverse scenario’s, had inderdaad vrijwel niemand verwacht dat de Raad van State dit zou besluiten. Het kabinet was overtuigd dat het PAS overeind zou blijven, ondanks waarschuwingen.”
“Er is een aantal zaken misgegaan, bijvoorbeeld bij de borging en uitvoering van de beheerplannen bij de provincies. Er zijn diverse mogelijkheden om de stikstofdepositie (deels) te herstellen. Je kunt een gebied bijvoorbeeld ontplaggen of damwanden slaan voor hydrologisch herstel. Dit zijn alleen soms vrij kostbare projecten en daar moet maar net geld voor zijn of geld voor vrijgemaakt worden. Dit gebeurde helaas niet altijd.”
Wat zijn de gevolgen voor Nederland?
“Nederland sloeg na het oordeel van de Raad van State in mei dit jaar direct in een bestuurlijke kramp en duizenden bouwprojecten waar een vergunning voor moest worden verleend werden per direct gestopt. Inmiddels zit er sinds oktober een kleine vooruitgang in en gaan bouwprojecten die ten onrechte zijn stilgelegd maar mondjesmaat door. Maar er ligt nog veel stil. Het punt is, de bouw is zo breed. Het gaat niet alleen om de aanleg van snelwegen, maar ook om de bouw van woningen, scholen, welzijnsinstellingen, bruggen en dijken. De gevolgen zijn groot. Het geeft niet alleen veel onzekerheid op het gebied van werkgelegenheid in de bouwsector, maar ook de verduurzaming van Nederland komt niet in de benodigde stroomversnelling. Om de woningnood te verkleinen moeten minimaal 75.000 huizen per jaar gebouwd worden. Maar door het uitblijven van nieuwe vergunningen loopt de woningnood alleen maar verder op, met alle gevolgen van dien.”
Wat zijn jullie suggesties voor de overheid zodat er wel doorgebouwd kan worden?
De Raad van State heeft de bouw expliciet genoemd als sector waarvoor een drempelwaarde logisch zou zijn. Want de uitstoot van onze sector is klein, en het maatschappelijk belang is groot. Precies wat Bouwend Nederland al een aantal maanden geleden bepleitte bij het kabinet. We vinden daarom dat het kabinet alle inspanningen moet richten op het snel instellen van een drempelwaarde voor de bouw- en infrasector. Daarnaast is duidelijk dat het kabinet meer werk moet maken van natuurbeheer en -herstel. Wij pleiten voor een Wet Natuurherstel, waarmee wordt verzekerd dát beheer- en herstelplannen worden uitgevoerd, wanneer dat gebeurt en dat er budget voor is. Tot slot zal het kabinet serieuze noten moeten kraken over bronmaatregelen.
Hoe kunnen overheden de bouw- en infrasector helpen om emissies verder terug te dringen?
“Ook de bouw committeert zich aan het versneld terugdringen van emissies. Hierbij ligt het accent op het bouwproces, aangezien nieuwe gebouwen– omdat zij aardgasloos worden gebouwd – vrijwel geen stikstof uitstoten. Overheden kunnen de sector helpen om de verduurzaming van bouwmaterieel een impuls te geven. Bijvoorbeeld door in hun aanbestedingen en vergunningen harde eisen te stellen aan de emissies van het ingezette bouwmaterieel. Je kunt dan denken aan een sloopregeling of een subsidieregeling voor de aanschaf van duurzamer materieel.”