Deel dit artikel:

15 dec 2021

|

Levensstijl

‘De gemiddelde Nederlander eet nog steeds met zijn portemonnee’

Journalist: Jerry Huinder

Een kentering ziet hij zeker. Eten, maar ook koken, wordt steeds belangrijker voor de gemiddelde Nederlander. Maar we zijn er volgens Julius Jaspers nog lang niet. “Eten wordt nog te vaak gezien als een noodzakelijk kwaad. Iets dat moet gebeuren, anders ga je dood.”

Gevraagd naar hoe belangrijk eten voor hem is op een schaal van één tot tien, is zijn antwoord overduidelijk. Een tien. Zonder twijfel. Maar dat is dan ook niet zo gek als je opgroeit met een moeder die een culinaire rubriek had in de Elegance. Maar niet alleen voor zijn moeder was eten en koken een feest. Ook zijn vader liet zich niet onbetuigd met zijn, volgens Jaspers dan, overheerlijke mosterdsoep. Volgens Jaspers kon je hem als jong mannetje niet blijer maken met eten in restaurants en allerlei gekke dingen proeven. Maar ook zelf koken vond hij heerlijk. De lentes en zomers bracht Julius Jaspers buiten door: in, op of rond het water grenzend aan zijn ouderlijk huis. Maar in de winter, als het gezin naar binnen trok, was het op zondag traditie om samen te koken. En kleine Julius deed vol enthousiasme mee. “Ik probeerde dan de mosterdsoep van mijn vader te maken, of taarten te bakken. Dat lukte toen nog niet altijd hoor, haha. Maar het koken is me echt met de paplepel ingegoten.”


Als je kijkt naar de gemiddelde Nederlander, zou die hetzelfde zeggen?

“Nee, die zou ik een zes geven. Niet de mensen in mijn omgeving, die zitten denk ik op een acht, maar als je kijkt naar alle Nederlanders, dan wordt eten toch vaak gezien als een noodzakelijk kwaad. Dat moet gebeuren, anders ga je dood. Maar het moet zeker niet te lang duren, en het koken ervan al helemaal niet. En de gemiddelde Nederlander eet natuurlijk met zijn portemonnee. Het aanbod in de supermarkt wordt wel steeds beter en luxer, maar als je het vergelijkt met een Franse supermarkt, dan is dat een megaverschil. Het aanbod is daar zoveel groter en mooier. De gemiddelde visafdeling in een Franse supermarkt heeft meer verschillende vis dan een visspeciaalzaak in Nederland. Maar goed, dat kost ook wat.”


Is dat cultureel bepaald?

“Als je bedoelt met cultureel bepaald dat het van moeder en vader overgegeven wordt op zoon en dochter: jazeker. Wij vinden het normaal dat op woensdag de rollade in de supermarkt 4,99 euro per kilo kost. Maar ik zie zeker wel een kentering in de afgelopen tien jaar. Enerzijds wordt er lekkerder en uitgebreider gekookt, dat zie je bijvoorbeeld ook in het aanbod en de verkoopcijfers van kookboeken. Anderzijds is het assortiment bij supermarkten ook breder geworden. Maar dat neemt niet weg dat er ook veel kant-en-klare producten worden gekocht. Dat zie je ook terug in de cijfers: de gemiddeld kooktijd is van een uur in 1950 naar ongeveer een half uur in 1975 naar 19 minuten vandaag de dag gegaan. Ik snap dat niet. Waarom koop je een pakje kant-en-klare bolognesesaus, terwijl je in twee uur twintig porties zelf kan maken. Vries dat in en dan heb je maandenlang jouw eigen lekkere bolognesesaus.”


Durf jij op Kerstavond bij een willekeurige Nederlander te gaan eten? 

“Ja. En dan hoop ik dat we gaan gourmetten, hahaha. Nee hoor, het idee dat mensen hebben is dat ik elke avond een gevulde hertenreet, foie gras, oesters en kreeft eet, maar je maakt me niet blijer met een rauwe andijviestamppot met gebakken spekjes en een stuk goede worst. En als ik dat op Kerstavond bij een gemiddelde Nederlander eet: prima. Maar ik vind gourmetten wel hartstikke leuk hoor…”


Heb je een tip voor thuiskoks voor Kerstavond?

“Maak het niet te ingewikkeld. En ga niet dat recept uit dat mooie kookboek uitproberen. Kook iets dat je goed kan, en probeer het een week van tevoren uit. Dan weet je dat het misschien helemaal niet anderhalf uur in de oven moet, maar slechts een uurtje. Het gaat erom dat je het gezellig hebt, en als je je dan door een gerecht heen moet vechten omdat het te gaar of te zout is, dan maakt dat de avond niet leuker.”


Wat is tip nummer 1 voor de thuiskok op een normale avond?

“Gebruik verse, goede ingrediënten. De kracht van eten en koken ligt in de aankoop van je producten. Van een mooie groente en een goed stuk vlees of vis is makkelijker iets goeds te maken dan van tweederangs spullen. Stop je inspanningen dus in de aankoop, dan komt het in de keuken wel goed. Zelf ga ik het liefst naar speciaalzaken, maar nogmaals, ook de supermarkten worden steeds beter. Alleen geldt wel nog steeds: de beste vis gaat niet naar de supermarkt, die gaat naar de veiling en dan naar de viswinkels en de restaurants.”


Naast de inkopen, waar gaat het vaakst mis bij thuiskoks?

“Bij de apparatuur. Of althans: dat mensen niet weten wat hun apparatuur doet. Dat hun oven niet echt honderd graden is als ze ‘m op honderd graden zetten. Of dat die inductieplaat 3000 watt levert als je die op volle kracht aanzet. Dan verbrandt dus alles. Mensen hebben dat niet altijd in de gaten.”


In hoeverre is goede apparatuur belangrijk voor de gemiddelde thuiskok?

“Belangrijk, maar je hoeft echt niet de allernieuwste en allerbeste spullen te hebben. Waar het om gaat is dat het betrouwbaar is en dat je het snapt. Nog een voorbeeld: ik kan een kind uitleggen dat als je alleen een klein gaspitje hebt, dat wokken dan lastig wordt. Maar je moest eens weten hoe vaak ik niet zie dat mensen dat toch doen… En behandel wat je hebt goed. Messen niet in de afwasmachine, pannen niet te agressief schrobben. Voor mij common sense, maar dat geldt zeker niet voor iedereen.”


Als je dan toch geld wil uitgeven, welk kookgerei is onmisbaar?

“Een goede koekenpan. En dan zou ik er twee kopen, een met antiaanbaklaag, maar ook een roestvrij stalen, want daarmee krijg je pas echt goed een korstje op je biefstuk of je vis. Als je de pan goed behandelt, dat wel. Daarnaast een paar goede kookpannen, die niet te dun zijn, want je wil een goede verdeling van de hitte. Je hoeft verder geen hele messenset te hebben, maar één of twee mooie messen zijn wel onmisbaar. Ik gebruik zelf maar twee messen: een kleine en een grote. Tenslotte: een goede gietijzeren stoofpan.”


Stel ik volg al je adviezen op, welk gerecht kan ik dan maken om je ’s nachts mee wakker te maken?

“Pfoe, dat is wel heel erg lastig. Maar dan ga ik voor Cassoulet, een Zuid-Franse bonenschotel met stukken worst. Half groente, half vlees. Eenvoudig Frans volksvoer, dat vind ik eigenlijk het lekkerst.”

Gesponsord