Deel dit artikel:

21 feb 2025

|

Maatschappij

De onzichtbare kracht achter succesvolle innovatie

Journalist: Hugo Schrameyer

Hoewel innovatie onlosmakelijk verbonden is met technologische vooruitgang, is ook de menselijke factor van groot belang. Gedrag blijkt vaak het grootste knelpunt bij vernieuwingsprocessen binnen organisaties.

Stel in het bedrijfsleven een vraag over innovatie en het antwoord gaat vaak over nieuwe technologie. Volgens onderzoek echter, zoals de Nederlandse Innovatie Monitor, wordt slechts 25% van het innovatiesucces bepaald door technologie. De resterende 75% hangt af van investeringen in mensen, met name in goed leiderschap en effectief changemanagement. Gedrag is de bepalende factor – en vaak ook de grootste belemmering.

Gedragsdeskundige en veranderexpert Ben Tiggelaar legt de achtergrond daarvan uit: “In innovatieprocessen is menselijk gedrag de bottleneck. Dat zeggen niet alleen gedragswetenschappers, maar ook bedrijfskundigen die innovatie bestuderen. Dat kun je vergelijken met de Theory of Constraints uit de bedrijfskunde: in elk systeem is er een beperkende factor die het tempo bepaalt. Bij innovatie is dat meestal het menselijke gedrag.”

Een belangrijke oorzaak hiervan is dat de meeste organisaties werken met prestatiedoelen, terwijl innovatie juist vraagt om een leergerichte aanpak. “In een prestatiegerichte omgeving draait alles om het laten zien wat je al kunt en om het vermijden van fouten. Maar innovatie vereist een leerdoel-mindset: experimenteren, falen en opnieuw proberen. Dat is voor veel professionals lastig, want falen voelt als... eh... falen.”

Om dit te doorbreken, moeten leidinggevenden en teams een leerklimaat creëren waarin experimenteren wordt gestimuleerd. Dit betekent bewust schakelen tussen de dagelijkse prestatiedruk en een innovatiegerichte mindset. “Leidinggevenden spelen hierin een cruciale rol. Ze moeten expliciet maken dat fouten maken onderdeel is van het innovatieproces en dat leren belangrijker is dan directe resultaten.”

Kennis over veranderpsychologie is niet alleen nodig bij specialisten, benadrukt Tiggelaar daarbij. Ook teamleiders en managers die innovatieprojecten aansturen, moeten hierin worden ondersteund. Vaak zijn die teamleiders immers overbelast, omdat ze allerlei operationele én managementtaken hebben. “Als je wilt dat teamleiders hierin succesvol zijn, moeten ze begeleiding krijgen van veranderspecialisten. Niet om hun werk over te nemen, maar om hen te ondersteunen bij het veranderproces.”

Coaching blijkt hierin een effectieve methode. Ook Tiggelaar heeft daar ervaring mee. “Coaching bij verandertrajecten leidt duidelijk tot betere resultaten. Op zich is dat logisch: mensen leren het meest wanneer ze direct worden ondersteund bij de toepassing van nieuwe inzichten.”

Toch bestaat er nog een hobbel op de weg. Veel bedrijven benaderen innovatie op een technische manier en willen graag snel verandering. Echte innovatie vraagt echter om investeren in gedrag. “Pas dan kun je de bottleneck doorbreken en duurzame vooruitgang boeken.”

Gesponsord