De waterschappen zijn al langere tijd bezig met de ontwikkeling naar een circulaire economie, vertelt Sander Mager, bestuurslid van de Unie van Waterschappen en dagelijks bestuurslid van het waterschap Amstel, Gooi en Vecht. “Met name het klimaatvraagstuk heeft effect op de waterschappen. De hitte heeft niet alleen gevolgen voor de beschikbaarheid van water, maar ook op de kwaliteit van water. Hoe minder er beschikbaar is, hoe slechter de waterkwaliteit. En wanneer er niet voldoende water beschikbaar is zal dit grote gevolgen hebben voor de samenleving.”

Sander Mager, bestuurslid van de Unie van Waterschappen en dagelijks bestuurslid van het waterschap Amstel, Gooi en Vecht

De vraag is dan ook hoe wij dit probleem zelf kunnen aanpakken, aldus Mager. “In het rioolafvalwater zien we veel grondstoffen. Alles wat door het putje bij de mensen verdwijnt komt in het riool terecht en daar zitten veel grondstoffen in die we kunnen hergebruiken. Zo maken we niet alleen het water schoon, maar zorgen we er ook voor dat we secundaire grondstoffen tot onze beschikking hebben en kunnen hergebruiken.”

Europees actieprogramma

Ik hoop dat het Europees actieprogramma gaat helpen bij het versnellen van het proces, gaat Mager verder. “We willen meer en sneller. De urgentie is wat mij betreft hoog en moet nog hoger zijn. Op dit moment zitten we nog in het lineaire systeem, waarbij we de grondstoffen uitputten en afval nog zien als iets wat we niet meer nodig hebben. Dat moet anders en circulariteit zou de standaard moeten worden, waarbij we grondstoffen uit het rioolwater halen en geen afval meer produceren. Daarnaast zorgt de wet- en regelgeving voor belemmeringen, vooral vanuit Brussel. We halen ten slotte grondstoffen uit afvalwater, waar ook de poep en plas van mensen in hebben gezeten. De veiligheid en kwaliteit van water moet te allen tijde gegarandeerd kunnen worden. En als laatste, weten we nog heel veel niet, doordat het nog niet inzichtelijk is. Hierdoor is het voor bedrijven en overheden lastig om duurzamere keuzes te maken.”

Kaumera

De ambities zijn uitgesproken om in 2050 volledig circulair te zijn en in 2030 de helft van onze grondstoffen te gebruiken, volgens Mager.  “Willen we dat gaan halen, dan moeten we er nu al voor gaan zorgen dat circulair de standaard gaat worden. Het is daarbij belangrijk dat de waterschappen onderling ervaringen gaan delen. Recent zijn we een project gestart waarbij we kaumera terugwinnen uit rest- en afvalwater. Kaumera kent veel mogelijke toepassingen, zo kan het als een soort beschermlaag op beton worden gebruikt waardoor beton veel minder hard slijt. Om deze grondstof naar de marktpartijen te brengen, moeten we ons op een andere manier opstellen en nieuwe samenwerkingsvormen met bedrijven vinden.” 

“Wat ik merk bij veel mensen is dat zij dit soort projecten leuk en gaaf vinden, maar ik mis het besef dat dit ook heel erg noodzakelijk en urgent is”, gaat Mager verder. Het is niet alleen een nice to do, maar een need to do. De waterschappenzijn een van de grootste publieke opdrachtgevers, vertelt Mager. “Jaarlijks investeren wij 1,7 miljard in onder andere het versterken van dijken, renovaties van rioolwaterzuiveringsinstallaties en het aanleggen van waterbergingsgebieden. Als wij circulaire opdrachten uitvragen hebben we een enorme verandering in handen.”

Regionale kringloop

Niet alleen de urgentie en de wet- en regelgeving moet worden aangepast. Daarnaast moeten er heldere normen komen die duidelijk aangeven hoe we circulariteit inzichtelijk kunnen maken. Door bijvoorbeeld grondstoffenanalyses te laten uitvoeren door de waterschappen, zodat er meer kennis is over wat erbinnen komt en wat er uit gaat, volgens Mager. “Er zijn nog heel veel dingen die we nog niet weten. Ten slotte, ligt de kracht van de waterschappen in de regio. Door meer gebruik te maken van de kringloop in de regio voorkom je kwetsbaarheden, die veelal voorkomen bij diffuse ketens. Onze transitievisie die wij op dit moment maken voor een circulaire economie moet richting en ruimte geven, waarin we de krachten van de waterschappen bundelen om een circulaire economie te realiseren.” 

Kijk voor meer informatie op uvw.nl.