Ongeveer vijfennegentig procent van de kwetsbare ouderen in Nederland wonen zelfstandig en zijn de afgelopen periode heel alleen geweest. Ook Liane den Haan, directeur van ANBO, de belangenorganisatie voor senioren en ouderen, beaamt dit. “Onze extra telefoonlijn stond roodgloeiend. Het is heel verdrietig om te horen dat ouderen die zelfstandig wonen in deze periode echt eenzaam zijn (geweest).”

Wat wordt er in Nederland allemaal georganiseerd, tijdens de coronacrisis, zodat ouderen zich niet alleen voelen?

“In verpleeghuizen wordt gelukkig veel georganiseerd. Daarnaast zie je dat er ontzettend veel digitaal gebeurd. Veel ouderen zien nu in dat zij de digitale manier van communiceren, waar mogelijk, echt onder de knie moeten krijgen om zo toch in contact te blijven met de buitenwereld. En dat pakken ze heel goed op. Zo is er elke dag online stoelyoga en is de woensdag work out dag. We hebben recepten, concerten en acties op Facebook. En steeds meer mensen doen mee. Als belangenbehartiger is het onze taak om verschillende partijen met elkaar te verbinden. We krijgen van de ouderen op dit moment ontzettend vaak te horen waar zij behoefte aan hebben en dit pakken we dan, zeker in tijden zoals deze, graag op. Zo hebben wij ervoor gezorgd dat instructeurs van het CBR, die op dit moment geen rijexamens mogen afnemen, bijvoorbeeld boodschappen bij ouderen hebben afgeleverd. Ook kregen wij vaak te horen dat ouderen het gevoel hebben dat politici en Bekende Nederlanders niet aan hen dachten, dat heeft geresulteerd in de actie ‘Hart onder de riem’. Waarin veel BN’ers en politici een lief vlogje op hebben genomen om te laten weten dat ook zij aan al die ouderen die alleen thuis zitten denken. Daarnaast hebben veel artiesten opgetreden bij verpleeghuizen om ouderen zo een mooi moment te bezorgen.” 

Waar lopen de zorginstellingen in deze coronacrisis tegenaan?

“Van de zorginstellingen horen we dat het personeel het heel zwaar heeft op dit moment. Er is in de media ontzettend veel aandacht voor de ic- medewerkers in de ziekenhuizen. De thuiszorg en de verpleeghuizen opereren aan de frontlinie en krijgen veel voor hun kiezen. Zij krijgen te maken met sociale druk van de familie, die hun oma’s, opa’s, vaders en moeders willen zien. De familie komt met vragen als, wanneer mogen zij langskomen en hoe gaat het met hun ouders? Daarnaast is het personeel bang dat ze bewoners besmetten en is het emotioneel zwaar om te zien dat mensen die je dagelijks, die je dagelijks, gedurende langere tijd verzorgd ziek worden of wellicht doodgaan aan het coronavirus. De werkdruk is groot, zowel fysiek als emotioneel.”  

Er heerst nog altijd een beeld dat ouderen eenzaam zijn in de verpleeghuizen. Klopt dit beeld?

“Het beeld dat mensen in het algmeen hebben van mensen in verpleeghuizen is niet altijd juist. Wij horen vaak dat mensen denken dat ouderen in het verpleeghuis eenzaam zijn en zitten te verpieteren. Daar baal ik van. Natuurlijk blijft iedereen het liefst thuis. Helaas is dat niet altijd mogelijk. In de verpleeghuizen hebben de ouderen elkaar en het personeel dat heel goed voor hen zorgt. Ik heb zelfs gehoord dat er personeel tijdelijk is ingetrokken in studentenkamers vlakbij de verpleeghuizen omdat zij niet hun eigen gezin en de ouderen die zij verzorgen willen besmetten. De ouderen die het zwaar hebben nu en echt eenzaam zijn, zijn veelal de ouderen die zelfstandig thuis wonen. Wanneer zij ook geen familie meer hebben is er echt niemand en dat is heel erg schrijnend. Dit laat zien dat we in een ontzettend individualistische samenleving leven. Maar gelukkig hebben we gezien dat in crisistijd een enorme positieve kracht bij de mensen naar boven komt. Mensen zijn er voor elkaar en er ontstaan mooie initiatieven. Ik hoop dat we dat kunnen vasthouden na de coronacrisis. Daarnaast zie je een enorme kracht in de mens. Zelfs de mensen die op dit moment eenzaam zijn vinden een manier om positief te blijven.”  

Wat zou je graag beter willen zien voor de ouderenzorg in de toekomst?

“In Nederland hebben wij ontzettend goede ouderenzorg. Dat zie je nu ook en daar mogen we heel trots op zijn. Alleen wat mij nog stoort en wat we moeten meenemen voor de toekomst is dat er een ontzettend groot verschil is tussen de care en cure kant van ons zorgsysteem. Politiek en media besteden heel veel positieve aandacht aan de cure kant, aan de ziekenhuiszorg en veel minder aan de care kant, die onder andere de zorg in verpleeghuizen betreft. En als er al aandacht naar de ouderenzorg gaat is dat vaak niet positief. Dat zie je ook in deze coronacrisis, de beschermingsmiddelen gingen in eerste instantie naar de ziekenhuiszorg. Met het resultaat dat de verpleeghuizen en de thuiszorg achter in de rij stonden. Gelukkig heeft de minister van Medische Zorg, Martin van Rijn, hier verandering in gebracht.  De care en cure zijn absoluut gelijk aan elkaar. De media-aandacht zou de aandacht voor care en cure ook beter gelijk moeten trekken zodat er ook interesse voor, en daarmee een beter beeld van, de ouderenzorg komt.”