Om de doelen die in het klimaatakkoord zijn opgenomen te halen, moeten we toewerken naar een CO2-arme energievoorziening. In 2050 moet er een CO2-reductie van 95 procent ten opzichte van 1990 gerealiseerd worden. Er is heel wat werk aan de winkel. Hoe krijgen we dat voor elkaar? Het is van belang om hier de juiste afwegingen in te maken op verschillende gebieden, waaronder de industrie, mobiliteit en de gebouwde omgeving. In al deze sectoren zijn grote stappen te nemen. Bewoners, gemeenten en bedrijven zitten met de handen in het haar wat betreft de juiste stappen richting CO2-reductie. Een energiedeskundige die met een algemene blik de energietransitie in Nederland en ook op globale schaal kan overzien, is noodzakelijk om hen bij te staan in deze transitie.

Echter, momenteel is er een schreeuwend tekort aan goed opgeleide mensen in de branche. Het is dan ook belangrijk hiervoor ook de juiste opleidingen aan te bieden. Die kunnen natuurlijk gefocust zijn op een specifieke oplossing, zoals warmtepompen of zonne-energie, en ook breder. Om de energietransitie te realiseren en de benodigde CO2-reducerende maatregelen toe te passen, is een gedegen opleiding nodig. Daarom zijn er ook post-HBO-opleidingen tot energiedeskundige of energieconsulent opgericht.

In deze opleidingen wordt vanuit drie T’s -Techniek, Toepassing en Toekomstperspectief- ingezoomd op de energietransitie. Allereerst is het belangrijk dat een energiedeskundige begrijpt welke technieken er worden ingezet in de energietransitie. Hier wordt ingezoomd op voorbeelden als wind- en zonne-energie, waarbij gekeken wordt naar de techniek achter zonnepanelen en windmolens. Maar vervolgens is het ook belangrijk om te weten hoe je deze technieken kunt toepassen. Wat voor invloed heeft de ligging van een zonnepaneel op de elektriciteitsopbrengst?  Kun je een zonnepaneel ook op de gevel van een pand plaatsen? Voor een energiedeskundige- of consulent is het van groot belang deze vragen te kunnen beantwoorden om een gedegen advies te kunnen geven. Als laatste komt ook het toekomstperspectief aan bod. Hoe lang gaan de verschillende technieken mee en hoe moeten deze onderhouden worden, maar ook meer algemeen. Wat speelt er precies in de energietransitie, waar moeten we naartoe en waarom? In de opleiding tot energiedeskundige of -consulent komt dit alles uitgebreid aan bod.

Ook worden in deze opleidingen allerlei vaardigheden meegegeven die voor werkenden in de energiebranche van groot belang zijn, bijvoorbeeld adviesvaardigheden. Hoe geef je een gedegen advies, welke gespreksvaardigheden zijn er en hoe beïnvloed je het gedrag van anderen?

Daarnaast is het voor een deskundige in deze branche  noodzakelijk dat je een goed analyserend vermogen hebt en een mechanisch denkkader. Want alles wat er in de sector gebeurt, moet je ook technisch goed kunnen doorzien. Voor een consulent is dan weer het systeemdenken van belang. Zij kijken meer vanuit het algehele probleem en zien een uitdaging wanneer ze voor een chaotische situatie komen te staan.

Vooral dat overkoepelende perspectief is voor de energiedeskundige en -consulent van groot belang. Er zijn namelijk veel verschillende mogelijkheden in de energietransitie, maar daarin moet je wel de juiste oplossing kiezen. Stel dat je een pand moet verduurzamen dat dicht bij het water ligt, dan is het logisch om het gebruik van aquathermie te onderzoeken. Zit je echter midden in een bos, dan is aquathermie doorgaans minder geschikt en kan bijvoorbeeld bodemenergie een betere optie zijn. En als je binnen in een gebouw iets aanpast om verder te verduurzamen, welke andere gevolgen heeft dat, bijvoorbeeld voor het comfort in het gebouw? Voor de energieconsulent zijn dit soort vraagstukken prima te overzien.

Uiteindelijk is het doel van opleidingen als deze dat de studenten gedegen gesprekspartners in de energietransitie worden. Ze hoeven niet per se op alle fronten alles te weten, maar wel het geheel kunnen overzien en samen kunnen werken met allerlei verschillende partners, of dit nou overheden, bedrijven of bewoners zijn. De energieconsulent brengt kennis en informatie samen.