Het was geen ongebruikelijk beeld op verjaardagsfeestjes van tien of twintig jaar terug. Wie de trakterende jarige om een biertje vroeg, kreeg een pijpje pils in handen. Het bijbehorende kratje stond dan ter koeling op het terras of het balkon. Pils was er om op te drinken. En eigenlijk amper om ervan te genieten. Dat was toen. Zeker de laatste jaren is de pilsconsumptie radicaal gekanteld. Of misschien kun je beter stellen: de bierconsumptie.

Het speciaalbiertje is namelijk hip & happening. Niet alleen in de supermarkt, waar de speciaalbieren steeds meer terrein veroveren op de traditionele kratjes pils. Zeker in kroegen en cafés is er een bierbeleving ontstaan met tal van biersoorten uit binnen- en buitenland. “Misschien wordt dat al te dol, want dat wordt heel moeilijk kiezen, maar tegenwoordig zijn er biercafés met vijftig of zelfs meer bieren op tap”, vertelt Michael Simon, journalist bij vakblad Misset Horeca en coördinator van de jaarlijkse verkiezingsrondes Café Top 100 en Terras Top 100.

Eerst nog even naar auteur Gerard Molenaar, die voor het horecavakblad Entree over bier schrijft. Hij heeft het biervak radicaal zien veranderen, waarbij het speciaalbiertje steeds vaker de voorkeur kreeg boven het traditionele pilsje. Een actueel biertje van nu is de India Pale Ale. “In een paar jaar tijd is deze door de Amerikanen omarmde, van oorsprong Engelse bierstijl razend populair geworden. Iedere craftbrouwer maakt er wel een”, vertelt Molenaar, die er nog aan toevoegt dat er nog veel meer is te beleven dan de ipa alleen. Zo raakt ook het donkere stout bier steeds populairder. “Soms smaken ze bitter, espresso-achtig, soms wat zoeter, al dan niet op smaak gekomen in houten vaten waarin eerder gedestilleerde dranken hebben gerijpt. En heel voorzichtig groeit nu ook de belangstelling voor zure bieren zoals de Gose, terwijl traditionele bieren als dubbel, tripel en gerstewijn het ook erg goed doen.”

Wat verder opvalt, benadrukt Molenaar, is dat de verpakkingsvorm verandert. Steeds meer craftbrouwers kiezen voor blik omdat deze verpakkingsvorm veel voordelen biedt. Door de licht- en luchtdichte eigenschappen van blik blijft de smaak behouden, terwijl je met blik ook beschikt over een onbreekbare, lichte verpakking die goed valt te recyclen.

Even terug naar Simon, die net als Molenaar constateert dat alcoholvrij bier echt helemaal de bom is tegenwoordig. Dus geen 3 procent alcohol, maar echt 0,0 procent. “Alcoholvrij bier groeit zelfs ten koste van laag alcoholische bieren. Dat heeft allemaal met de hang naar gezondheid te maken. Als je drie pijpjes laag alcoholisch bier drinkt, dan heb je toch drie keer 3 procent gedronken”, stelt Simon. Wat alcoholvrij bier bovendien steeds populairder maakt, zijn de nieuwe speciaalbieren met 0,0 procent alcohol. “Bij de verkiezingsrondes die we houden, komen de topbieren echt als superlekker uit de bus. Je ziet daarbij wel duidelijk onderscheid: nummer 1 tot en met nummer 5 smaken prima, nummer 6 en daarna vallen duidelijk veel minder in de smaak.”

Komen we bij de hamvraag: welk biertje mag in de koelkast niet ontbreken? Simon is daar nuchter in. “Er zijn twee biersoorten: lekkere en niet-lekkere. Dat ligt helemaal aan je smaakvoorkeuren. Zelfs pils maakt een kwaliteitsontwikkeling door. Het is zelfs moeilijker om een goede pils dan om een goed speciaalbiertje te brouwen. Eventuele missers kun je bij speciaalbier maskeren met het toevoegen van smaak, terwijl een goede pils oprecht en zuiver moet smaken.”

Geen 18, geen alcohol