Wat is dan gezond eten? Direct uit klei en water voortgekomen, onbewerkte producten bevatten alle bouwstoffen waarmee de mens in miljoenen jaren is geworden tot wat we nu zijn. Natuurlijk is er geen enkel plantaardig of dierlijk voedingsmiddel dat al het nodige in zich heeft. Gevarieerd eten is daarom essentieel voor de gezondheid. Door de industrie geproduceerd voedsel bestaat pas honderd jaar. Het is kunstmatig en bevat bijna altijd veel minder belangrijke voedingsstoffen en tegelijkertijd veel calorieën, suiker, zout en de verkeerde vetten. Wees daarom zo zuinig mogelijk met bewerkte voeding. En dan de derde basisregel: niet te veel. Wat ‘te veel’ is verschilt per persoon en is afhankelijk van genetische factoren, van hoe actief iemand is, en of het een man of vrouw betreft. Eet rustig en met aandacht, kauw goed en stop als je voelt dat het genoeg is. Gebruik je lijf niet als vuilnisvat, zeg ik wel eens tegen mezelf.

Goede voeding is de basis van een goede gezondheid. Verkeerde voeding leidt op wereldschaal tot meer ziekte dan roken, alcohol en te weinig bewegen samen. Dat is ook logisch als je bedenkt dat we bestaan uit wat we eten. Desalniettemin eten we bijna allemaal verkeerd. Dat komt door de manier waarop we onze voedselomgeving hebben ingericht. Het is naïef om te veronderstellen dat wij vrij zijn in onze voedselkeuze: we worden gestuurd door het aanbod. Biologische driften bepalen daarbij onze voorkeur voor vet, zoet en veel. Door de industriële revolutie hebben we nu de (levensmiddelen)technologie om die driften maximaal te bevredigen. Dat komt als een boomerang op ons terug. Willen we de pandemie van chronische ziekten (die er al veel langer is dan de Covid-19 pandemie…) effectief het hoofd bieden, dan moeten we onze voedselmarkt hervormen. De politiek moet daar het voortouw in nemen. De markt zelf krijgt het nooit voor elkaar, omdat consumenten in wezen slachtoffer zijn van hun eigen biologische driften. Er is politieke moed nodig om grenzen te stellen aan onze voedselmarkt; om de voedingsindustrie te bewegen hun productieprocessen onder de loep te nemen; en om de keuze voor consumenten te beperken. Maar ik ben ervan overtuigd dat die grenzen nodig zijn willen we onze samenleving en onze planeet gezonder maken. En dat willen we allemaal toch?

Prof. Dr. Hanno Pijl, 

Endocrinoloog, Hoogleraar diabetologie aan het Leids Universitair Medisch Centrum en Mede-initiatiefnemer Nederlands Innovatiecentrum voor Leefstijlgeneeskunde.