Kostenbesparing, comfort, gezondheid en veiligheid zijn de voornaamste redenen om te verduurzamen. Een oud gebouw staat garant voor kou, tocht en een hoge energierekening. Vaak gaan bovenstaande drijfveren samen met specifiekere redenen. Een bijkomend voordeel van aanpassingen is dat de waarde van het vastgoed stijgt en de CO2-productie omlaag gaat.

Vooral aan dat laatste is veel te doen. Volgens cijfers van de overheid is 51 procent van de woningen in Nederland, zo’n vier miljoen in totaal, van voor 1976. Dit zijn vaak ongeïsoleerde woningen en zorgen voor zestien miljoen ton CO2-uitstoot en hoge maandlasten ten gevolge van ruimteverwarming. “In Rotterdam zijn er huurwoningen waarvan de huur lager is dan de energierekening”, vertelt adviseur Aart van der Wilt van de WoonWijzerWinkel. “Die woningen lijken dus goedkoop, maar dat is niet zo.”

Maar wat kan er nou eigenlijk? Dat is meestal de eerste vraag die mensen stellen die hun woning duurzaam willen maken. Het antwoord: behoorlijk veel. De eerste opdracht die directeur Suze Gehem van De Groene Grachten vijf jaar geleden kreeg, was het duurzaam restaureren van een rijtje grachtenpanden in Amsterdam. “Als het kan met een eeuwenoud pand, dan kan het overal.” De meeste vraag gaat volgens Van der Wilt uit naar zonnepanelen en dak-, muur- en vloerisolatie. “Die producten zijn relatief makkelijk aan te leggen en daarvan snapt men het beste dat het wat oplevert.” Van der Wilt merkt ook dat velen, met name ouderen, de urgentie voelen om ‘de wereld netjes achter te laten’. Zij proberen zo hun voetprint te verkleinen en een bijdrage te leveren aan het milieu. Om die reden zijn ook natuurlijke materialen populair en wordt bestaand materiaal of afval hergebruikt.

Daarnaast kan het verduurzamen van een woning ook bijdragen aan een betere gezondheid. Natuurlijk isolatiemateriaal neemt beter vocht op of geeft het beter af wat leidt tot een prettiger binnenklimaat. Houtwolisolatie in het dak houdt de ruimte eronder langer koel en houdt in koelere perioden de warmte weer beter vast. “De focus qua materialen ligt op energieopwekking of besparing,” vat Van der Wilt de populariteit van bovenstaande producten samen. “Zonnepanelen en houtwol bestonden al en worden doorontwikkeld. Veel mensen, dat zijn meestal de koplopers, willen nu warmtepompen en elektrische radiatoren.”

Niet zelden is de buurt daarin de katalysator. Dat was al zo met de auto – keeping up with the Joneses’ – en nu gebeurt het ook in de verduurzaming. “Wij krijgen vaak aanvragen uit een straat waar we al eerder werkzaam waren”, zegt Gehem. “Blijkbaar werkt het zo dat als je buren dingen doen dat je die dan zelf ook wilt. Het werkt aanstekelijk en inspirerend. ‘Jij een warmtepomp? Dan ik ook.’ De warmtepomp klinkt dan wel niet zo sexy, de mindset ten aanzien van duurzame producten is wel echt aan het veranderen.”