Ruim een jaar geleden, april 2018, opende in Utrecht het circulaire horecapaviljoen The Green House. Het restaurant met vergaderruimtes lijkt misschien als zovele, maar wie goed rondkijkt ziet de verschillen. Want wat doen die rekken met kruiden en andere groenten op de eerste verdieping? En voor wie nog scherper kijkt, waar zijn de stopcontacten in de keuken?

The Green House is dan ook een vrijwel volledig circulair en remontabel restaurant. De glazen gevelbekleding komt van de voormalige naastgelegen Knoopkazerne en ook bij alle andere onderdelen is zoveel mogelijk gebruik gemaakt van hergebruikte materialen. Met behulp van BIM (building information model) is een digitaal model ontwikkeld waarin de bouwmaterialen, afmetingen en leidingwerk worden aangegeven. BIM maakt het mogelijk om al vooraf te bepalen wat de ideale manier is een gebouw af te breken, om het vervolgens op een andere plek weer op te bouwen.

In het paviljoen hebben verschillende ideeën, concepten en partners elkaar gevonden. Op basis van nieuwe samenwerkingsvormen zoals onder andere pay-per-use. En het restaurant toont hoe je circulariteit kunt vormgeven, op weg naar een wereld zonder afval. En dat op een rendabele manier bovendien.

Circulariteit is namelijk zoveel meer dan alleen hergebruik van producten. Circulariteit staat ook voor flexibiliteit, meebewegen met het aanbod. Net zoals de vis op het menu van The Green House wordt aangepast op de vangst van de dag. Circulariteit staat ook voor met vele partners samen tot een betere oplossing komen en deze weer delen met anderen.

Die visie wordt steeds vaker ook in stedelijke gebiedsontwikkeling toegepast. Zo blaast de Groene Loper in Maastricht, een samenwerking tussen Ballast Nedam en Strukton, ook de omgeving nieuw leven in. Door infrastructuur te koppelen aan herstructurering van de directe omgeving is de levenskwaliteit verhoogd.

“Niet alleen is nu 80 procent van het verkeer in de directe omgeving ondergronds, bovenop de tunnel is een groen, recreatief lint voor fietsers en voetgangers gerealiseerd. De wijken komen weer met elkaar in verbinding”, zegt Raymond Veugelers, directeur Laudy Bouw & Ontwikkeling. Daarbij zijn ongeveer 1100 nieuwe woningen en 30.000 m2 commercieel vastgoed gebouwd. Door al deze verbeteringen steeg de waarde van de huizen in de directe omgeving met in totaal 220 miljoen euro, berekende het Centraal Planbureau. 

In de omgeving van Ahoy in Rotterdam Zuid zorgde Ballast Nedam, als onderdeel van bouwconsortium Hart van Zuid, ook voor een metamorfose. Het lukte eerder niet om moderne dynamiek met een fijn leefklimaat en economische ontwikkeling te creëren in de wijk. De metamorfose bleek ook daarvoor motiverend te zijn.

De vele samenwerkende partners én het gebruiken van wat de omgeving zelf te bieden heeft, was in Rotterdam Zuid de sleutel van het succes. In de wijk wordt een thermisch en elektrisch grid gelegd dat warmte uit Ahoy, bijvoorbeeld van de bezoekers van een concert, deelt met de inwoners. Zonnecollectoren op het dak van Ahoy leveren een deel van de benodigde energie aan Ahoy”, zegt Patrick Baur, BIM-specialist bij Ballast Nedam.

Ook dat is circulariteit, vult Edwin de Kuiper, Executive Board member Ballast Nedam Building projects aan. “Wat de ene partij tot last is, kan bij een ander van nut zijn. Dat vraagt wel dat partijen zich met elkaar verbinden en samen zoeken naar een oplossing die traditioneel niet gebruikelijk is.” Het vereist ook dat meer holistisch wordt gedacht; wat betekent een oplossing voor de bewoners, voor de mobiliteit?

Partijen moeten snappen wat elkaars problemen en mogelijkheden zijn. Maar als dat lukt, blijkt dat circulair handelen een grotere impact heeft op de omgeving dan het bouwen van huizen alleen.