Wanneer je geld wilt geven aan een persoon of een goed doel zijn er meerdere manieren om dit te doen. “Je hebt eigenlijk altijd de keuze tussen schenken of nalaten”, stelt Jasper Nobel, partner bij Everest Notariaat. “In sommige gevallen kan een schenking fiscaal een stuk gunstiger zijn. Bijvoorbeeld als er geld geschonken wordt aan een kleinkind voor het kopen van een huis. Dan mag er tot 105.302 euro belastingvrij geschonken worden. Voor een schenking voor andere doeleinden geldt een maximum van iets meer dan 3.000 euro per jaar. Dan is een erfenis ontvangen financieel gezien weer gunstiger, omdat het vrijgestelde bedrag hier iets meer dan 20.000 euro is.”

Bij een nalatenschap kan je zelf niet meer zien wat er met het geld of de spullen gedaan wordt. “Mensen kiezen daarom ook wel voor schenken omdat het gewoon leuker is”, stelt Nobel. “Als je schenkt aan je kinderen of kleinkinderen zie je nog hoeveel plezier zij ervan hebben. Bij een nalatenschap is dat niet het geval. Dat geldt ook voor het schenken aan een goed doel. Als je bij leven een schenking doet kan je in de gaten houden of de geldschenking goed terechtkomt, of je kan je geschonken spullen nog bewonderen in het museum. Dat geeft een goed gevoel.”

Daarnaast geldt ook dat goede doelen geen schenk- en erfbelasting betalen, stelt Nobel. “En tijdens het leven kan het nog worden afgetrokken van het inkomen, wat belastingvoordeel oplevert. Je gift moet dan wel aan bepaalde voorwaarden voldoen en het goede doel moet een ANBI zijn. Leg je een periodieke gift vast in een door de notaris opgestelde overeenkomst of een overeenkomst die gesloten wordt met het goede doel zelf, dan moet je er wel zeker van zijn dat je het bedrag elk jaar kunt missen.”

Je kunt bij een nalatenschap een specifiek bedrag nalaten, maar je kunt de erfgenamen ook een bepaald percentage van je vermogen nalaten, vertelt Nobel. “Mocht je dan toch langer leven dan verwacht, of juist eerder komen te overlijden, waardoor je vermogen afwijkt van de verwachtingen, dan ontstaan er minder vervelende situaties. Wanneer in het testament vast is gelegd dat een goed doel 6 ton aan legaten erft, maar er is maar 5 ton over, dan blijft de familie met een schuld achter. Dat wil je liever voorkomen.”

Uiteindelijk hangt het volledig af van de wensen van de schenker, stelt Nobel. “Ook als het heel simpel lijkt, is het daarom goed om in gesprek te gaan met een notaris. Door samen een schenkingsplan en een testament op te stellen zorg je dat je wensen zo goed mogelijk worden uitgevoerd, zowel bij leven als daarna. Een notaris kent de precieze regels en kan je beschermen tegen valkuilen, want er zijn veel aspecten waar je niet over nadenkt. Zo is het bijvoorbeeld ook belangrijk om een executeur voor het testament aan te stellen. Iemand die je volledig vertrouwt en die de afhandeling van het testament op zich kan nemen. En wat te denken van een levenstestament, voor het geval je schenkingsplan nog doorloopt terwijl jij zelf, bijvoorbeeld door ziekte, niet meer in staat bent om het geld over te maken. Wie is er dan verantwoordelijk?”

Als laatste is het bij het schenken of nalaten aan goede doelen ook belangrijk dat je zeker weet dat het goede doel ook op die schenking zit te wachten. “Zeker als je spullen wilt geven aan een museum kan dit heel belangrijk zijn”, vertelt Nobel. “Misschien is dat ene schilderij dat je hebt staan wel geschikt voor een museum, maar heeft het museum waar je in eerste instantie aan dacht al veel soortgelijke schilderijen. Dan kan je misschien beter gaan kijken bij een ander fonds. Ook als je een groot vermogen nalaat aan een goed doel kan dat best een grote verrassing zijn, soms kan het daarom goed zijn om contact op te nemen met de beoogde erfgenaam. Veel grote fondsen bieden ook professionele begeleiding bij het nalaten.”

Tip

De checklist testament (notaris.nl/testamentmoment) helpt je na te denken over jouw wensen en mogelijkheden. Wat is voor jou belangrijk?