Verscherpte regelgeving De Europese Single-Use Plastics Directive (SUPD), die plastic zwerfafval moet verminderen, werd al eerder ingevoerd, maar sinds januari 2024 heeft Nederland strengere implementatieregels toegevoegd. Nederland hanteert strengere regels dan de EU vereist, waardoor plastic of plastic-bevattende wegwerpbekers en maaltijdverpakkingen bij consumptie ter plaatse verboden zijn, tenzij er een inzamelings- en recyclingssysteem is opgezet.

Het doel is een forse reductie van plastic zwerfafval, maar de praktijk blijkt complexer. Niet alle verpakkingsmaterialen vallen onder dezelfde regelgeving. Dit zorgt voor verwarring en ongelijkheid binnen de verpakkingsindustrie.

Uitdagingen voor de branche Patrick Greveling, directeur van De Verpakkingsunie Nederland (VUNL), wijst erop dat een kartonnen koffiebeker met een coating van maximaal vijf procent plastic nog steeds als plastic verpakking wordt aangemerkt, ondanks dat deze volledig recyclebaar is. Dit creëert een ongelijk speelveld en zet ondernemers onder druk om te investeren in alternatieven die niet per se duurzamer zijn. Met name kleine ondernemers in de horeca en catering ondervinden financiële en logistieke uitdagingen. De regelgeving, die oorspronkelijk bedoeld was om plasticgebruik te verminderen, lijkt nu vooral een verbod te betekenen voor bepaalde producten, ongeacht hun daadwerkelijke milieueffect.

De verpakkingsindustrie wacht op overheidsmaatwerk of een totaalverbod

Praktische uitvoering en toekomstperspectief Om te voldoen aan de wetgeving, hebben bedrijven binnen de branche een eigen inzamelings- en recyclingssysteem opgezet, goedgekeurd door de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Dit systeem stelt bedrijven in staat om wegwerpbekers en maaltijdverpakkingen te blijven gebruiken, mits zij kunnen aantonen dat een groot deel wordt ingezameld en gerecycled.

Deelnemende bedrijven moeten zich aanmelden bij de ILT, een administratie bijhouden en bewijzen dat hun bekers daadwerkelijk gerecycled worden. Dit lijkt een pragmatische oplossing, maar de toekomst blijft onzeker. Het huidige gedoogbeleid loopt tot 31 december 2025. Als de regelgeving daarna niet wordt aangepast, kan het inzamelingsinitiatief verdwijnen en moeten ondernemers alsnog volledig overstappen op herbruikbare alternatieven, die vaak óók van plastic zijn.

Conclusie De strengere regelgeving rondom wegwerpverpakkingen stelt de verpakkingsindustrie voor grote uitdagingen. Hoewel het doel helder is—minder plastic zwerfafval—worstelt de sector met de praktische uitvoering. Brancheverenigingen zoals VUNL pleiten voor een evenwichtige aanpak waarin duurzaamheid en haalbaarheid hand in hand gaan. De verpakkingsindustrie wacht in spanning af of de overheid ruimte biedt voor maatwerk, of onverminderd vasthoudt aan een strikt verbod.