Deel dit artikel:

21 dec 2021

|

Maatschappij

Transitie van een gevangenisterrein naar groene stadswijk in Amsterdam - Bajeskwartier

In de Amsterdamse wijk Overamstel stond vroeger de Bijlmerbajes. Een plek waar je liever ver van weg bleef. Nu wordt op de plek van de oude gevangenis een compleet nieuwe, bruisende, groene woonwijk gerealiseerd waar iedereen welkom is: Bajeskwartier Amsterdam.

De ambitie is om een duurzame, inclusieve stadswijk te ontwikkelen op dit terrein van de voormalige Bijlmerbajes. “In 2017 is het terrein gekocht door ons consortium, bestaande uit gebiedsontwikkelaar AM, AT Capital en Cairn Real Estate”, vertelt Heino Vink die samen met Harko Kloeze de projectdirectie vormt. “Dit gebeurde na het winnen van een tender van het Rijksvastgoedbedrijf, die voorheen eigenaar was van de gevangenis.”


De reden dat er een nieuwe bestemming voor het terrein werd gezocht was het feit dat de gevangenis al jaren niet meer goed functioneerde. “In het begin was de gevangenis een gebouw zonder tralies en hekken, geen gevangenis maar een huis van bewaring”, vertelt Vink. “Na vele uitbraakpogingen en ontsnappingen werd de bajes echter alsnog een traditionele gevangenis, tot er uiteindelijk te veel bewakers per gedetineerde nodig waren en te duur werd in gebruik.”


En dus werd het verkocht, met het idee een duurzame woonwijk op te bouwen. “ABN AMRO heeft ons geholpen bij de financiering en sindsdien zijn we bezig met het uitwerken van het plan”, vertelt Vink. “OMA, het bureau van Rem Koolhaas, is samen met 10 andere architectenbureaus verantwoordelijk voor het ontwerp van het gebied en de gebouwen. In totaal worden er zo’n  1350 woningen gerealiseerd en de wijk wordt zeer vooruitstrevend op het gebied van duurzaamheid en energieopwekking. Dat gebeurt allemaal in de wijk zelf. Zo halen we warmte en koude uit de bodem en is er een eigen systeem voor warm water, maar er wordt ook ingezet op andere duurzame oplossingen, zoals een deelmobiliteitsconcept. Daarnaast komen er in de wijk 68 thematische tuinen die bijna allemaal publiek toegankelijk zijn. Er is dus ruimte voor heel veel groen, zodat we hittestress buiten de wijk kunnen houden en een gezonde omgeving voor bewoners creëren.”


“Gezondheid is ook een van de uitgangspunten”, aldus Harko Kloeze “Daar proberen we de hele wijk op in te richten. Als je een pand binnenkomt zie je bijvoorbeeld als eerste de trap en niet gelijk de lift. Daarnaast zijn er geen auto’s in het openbaar gebied, waardoor de wijk autovrij is. Alle auto’s staan onder de grond en als bewoner moet je vanuit de centrale garage dus altijd een stukje lopen naar je woongebouw. Ook komen er natuurlijk allerlei sportvoorzieningen in het openbaar gebied, in de tuinen maar ook op dakterrassen van de woongebouwen, waardoor we mensen nog meer stimuleren bewuster en gezonder te leven.”


Zo wordt er op een volledig unieke manier een geheel nieuwe wijk opgezet. “We realiseren hier op allerlei manieren stedelijke vernieuwingen, allemaal in eigen beheer”, vertelt Kloeze.  “En we gaan het ook allemaal zelf onderhouden in de vorm van een gebiedsvereniging, een collectief van alle eigenaren van de gebouwen in Bajeskwartier. Er is een hoogwaardig landschapsplan, ontwikkeld door LOLA Landscape Architects waarmee we nu en in de toekomst een levendige, groene en inclusieve wijk realiseren.”


En dat is ook een belangrijke ontwikkeling voor de toekomst, meent Kloeze. “Mensen hebben niet alleen behoefte aan een woning of een plek om te werken, maar aan een plek om te verblijven. Daarom is het belangrijk meer verbinding in onze wijken te realiseren. We geloven dan ook dat je mensen een plek moet geven waar ze kunnen wonen, werken en ontspannen. Duurzaamheid is daarbij dus uitgangspunt en inmiddels ook steeds vaker een expliciete wens van bewoners en van beleggers. Daarom komt de wijk ook tot stand op een circulaire manier. Maar liefst 98 procent van de materialen uit de voormalige gevangenis wordt straks hergebruikt  in de wijk. Zo worden bijvoorbeeld tralies gebruikt als rekken voor planten, komen de voormalige celdeuren terug als leuningen in de bruggen en gevelpanelen als bestrating.”


“Uiteindelijk moet het een wijk worden waarin iedereen zich thuis kan voelen. Er worden in de wijk daarom ook allerlei verschillende soorten woningen gerealiseerd”, vult Vink aan. “Van koopwoningen en particuliere huur tot sociale huur. Maar ook studenten en internationale young professionals, kunstenaars en expats. De wijk zal voor iedereen toegankelijk zijn, inclusiviteit staat bovenaan.”


Nog voor het eind van het jaar gaan de eerste 129 woningen, in gebouw The Robin, in verkoop. Daarnaast zijn de parkeergarage, een middelbare school, de eerste sociale woningen en het short stay Hotel Jansen in aanbouw. Begin volgend jaar zullen ook twee van de woontorens aan beleggers worden aangeboden. Vink: “In het plan is ruimte gemaakt voor de verbinding van Bajeskwartier naar het Amstelkwartier. Vroeger was de bajes natuurlijk heel erg gesloten, maar nu breken we het juist open om het volledig toegankelijk te maken. Zo wordt de wijk behalve inclusief, groen en duurzaam ook een mooi nieuw onderdeel van de stad.”

Gesponsord