7 dec 2018
|
Maatschappij
‘Als we willen dat alles blijft zoals het is, moet alles anders worden.’
De beroemdste zin uit Di Lampedusa’s roman ‘Il Gattopardo’, dit jaar een halve eeuw oud, beschrijft de uitdaging voor de Nederlandse universiteiten perfect. Want er is veel de moeite waard om te behouden. Denk bijvoorbeeld aan de hoge kwaliteit van de Nederlandse universiteiten: als enige land ter wereld staan alle instellingen in de wereldwijde top-250. Of neem de toegankelijkheid: iedereen met een geschikt diploma kan zich inschrijven, numeri fixi zijn er slechts voor een kleine minderheid van de studies. Dit alles bij een naar internationale maatstaven bescheiden bekostiging. De discussie over bekostiging en werkdruk wordt volop gevoerd en de universiteiten zetten, in lijn met de noodzaak van extra publieke investeringen, zelf alles op alles om middelen vrij te spelen voor onderwijs en onderzoek. Maar dit is niet de plek om daar nader op in te gaan.
Nee, waar ik het hier over wil hebben zijn de fundamentele ontwikkelingen die het wetenschappelijk onderwijs fors veranderen, nu en in de nabije toekomst. Specifiek: internationalisering en digitalisering. De Nederlandse universiteit is een ontmoetingsplek geworden voor de slimste talenten vanuit de hele wereld. Internationale studenten komen graag naar ons toe omdat het onderwijs goed en toegankelijk is. Dat levert ons als land twee belangrijke dingen op. Ten eerste een verrijking van het onderwijs. Studenten met diverse achtergronden leren van elkaar en bereiden zich voor op een arbeidsmarkt die niet meer ophoudt bij de landsgrens; datzelfde geldt voor de uitdagingen waar onze maatschappij voor staat. Daarnaast zijn de studenten van nu de oplossing voor onze arbeidsmarkttekorten van morgen, die vele organisaties gaan raken. Voor die tekorten op de arbeidsmarkt zijn universiteiten die internationale talenten trekken, een deel van de oplossing.
Een andere ontwikkeling met grote kansen is de digitalisering van het onderwijs. Nieuwe technologieën hebben een grote invloed op het wetenschappelijk onderwijs. Het is onze opgave om ervoor te zorgen dat ook hier behouden blijft wat goed is en tegelijkertijd de voordelen en mogelijkheden van slimme ICT zoveel mogelijk te benutten. Zo wordt modulair leren steeds meer mogelijk en krijgen de studenten van nu de kans om de beste colleges te volgen van over de hele wereld. Over deze ontwikkelingen – en nog veel meer – leest u in deze campagne. Ik hoop dat het u inspireert, net zoals de wereld van het onderwijs mij dagelijks inspiratie geeft.
Pieter Duisenberg, Voorzitter Vereniging van Universiteiten (VSNU)