Of hij zichzelf als een klimaatdrammer ziet? Absoluut niet. Sterker nog, cabaretier Guido Weijers heeft een hekel aan klimaatdrammers. “Laat ik vooral maar kritisch blijven op mijn eigen gedrag voordat ik andere mensen de les ga lezen.” Maar dat het niet goed gaat met onze planeet is hem wel duidelijk. En dat daar iets aan gedaan moet worden ook. “Ik probeer op grote lijnen te deugen, een gutmensch te zijn. Ik heb net een nieuw huis gekocht en daar liggen dan gelijk zonnepanelen op, er zit een warmtepomp in, ik heb een auto met een stekker, ik ben vegetariër én ik heb geen kinderen. Dat zijn volgens mij allemaal dingen waar de wereld beter van wordt. Ik doe dus in ieder geval mijn best, maar tegelijkertijd woon ik nog wel in een straat waar het afval niet wordt gescheiden en dat vind ik wel comfortabel, want dat scheelt mij ook weer moeite. Dus ik kan wel doen alsof ik heilig ben, maar dat is niet zo.”

Is geen kinderen een bewuste duurzame keuze?

“Nee, ik zie de biologische noodzaak van kinderen krijgen niet, dus er speelt meer dan alleen duurzaamheid, maar het is wel een goed argument in discussies over hoe duurzaam ik ben. Want serieus: niets in deze wereld is vervuilender dan nog meer mensen. Dus geen kinderen krijgen, draagt zeker bij aan een betere planeet.”

 
Maar het zijn toch ook die kinderen die misschien helpen bij de lange termijnvisie. Voor hen moeten de volwassenen van nu het doen.

“Zeker. Ik geef al zes jaar theatercolleges over geluk door heel Nederland en ik ben tot de conclusie gekomen dat mensen op langere termijn gelukkiger zijn als ze niet alleen aan zichzelf denken, maar ook iets doen voor de wereld om zich heen. Dus inderdaad: iets doen voor je kinderen of kleinkinderen draagt bij aan zingeving in het leven en daar worden mensen gelukkig van.”

 
Maar wat zijn jouw gedachten dan als vlak na de coronacrisis de economie weer volop draait, Schiphol de drukte niet aan kan, de CO₂ in de lucht in Amsterdam weer op het niveau zit van voor corona en iedereen weer vrolijk in de file staat en leeft alsof er geen morgen is?

“De benzine was nog nooit zo duur en we staan met z’n allen in de file. Dat is toch gek? Mensen zijn bijna niet te veranderen als er geen eigenbelang bij komt kijken. We zijn totaal niet in staat om gevolgen te zien van ons gedrag over vijftig of honderd jaar. We zijn getraind op: wat moeten we vanavond eten? Zo zit ons brein in elkaar. Als wij tien kilometer verderop in zee een schip met tweeduizend man zien zinken en er ligt een klein meisje op het strand dood te gaan, dan zullen we eerst dat kleine meisje redden. Want dat is dichtbij, dat is urgent.”

 
Denk je dat mensen echt geen eigenbelang zien als het gaat om het klimaat?

“Ze zien het wel, maar het is te ver weg. Eigenlijk gaat de hele klimaatcrisis te langzaam, het is nog niet erg genoeg voor mensen om er echt mee bezig te zijn. Als ik morgen wakker word en ik ben kaal, zit ik een uur later bij de dokter. Wat de fuck is er aan de hand, denk ik dan. Maar als ik tien jaar lang elke dag een beetje haar verlies, dan kijk ik na tien jaar op een foto en denk ik: ‘Ohja, vroeger had ik haar’. Mensen kunnen de gevolgen van wat er nu met het klimaat gebeurt, helemaal niet overzien. Er moet echt een ramp gebeuren voordat wij als mensheid in actie schieten.”

 
Maak je je zorgen?

“Nee hoor. Kijk, ik probeer het leven altijd zoveel mogelijk tot de kern af te pellen en ben erachter gekomen dat een mens eigenlijk niet zoveel nodig heeft, maar dat wat we nodig hebben, eten, drinken, een dak boven ons hoofd, krijgen we van de planeet. En die planeet, die zijn we nu aan het uitputten. Maar ik maak me daar geen zorgen over, want die planeet overleeft het wel. De mensheid niet, althans niet allemaal. Er blijft nog maar een klein groepje mensen over, de planeet gaat het voor ons oplossen. Doordat het te warm wordt, door een pandemie, door natuurrampen: de planeet verzint wel iets.”

 
Je hebt ooit Eric Wiebes gesproken, toenmalig minister van Economische Zaken en Klimaat. Nu hebben nu een aparte minister voor Klimaat en Energie, Rob Jetten, heb je hem al gesproken?

“Nee, dus laat ik ‘m hierbij gelijk uitnodigen voor een kop koffie, ik ben hem al een paar keer tegengekomen. De brief die ik toen aan Wiebes stuurde, is nog steeds actueel. Misschien wel actueler dan ooit. Ik ben destijds met Wiebes naar een bedrijf gegaan dat vliegtuigen op waterstof kan laten vliegen. Dat is zo’n zes jaar geleden, ik heb er nooit meer iets van gehoord of gelezen. Je zou toch zeggen dat de regering daar iets mee zou moeten doen? Maar goed, ik snap alle belangen van accijnzen en dat een bedrijf als Shell niet failliet wil gaan, maar het kan dus wel. En het moet.”

 
Er zijn economen die zeggen dat een kapitalistisch systeem met als focus economische groei simpelweg niet houdbaar is. In hoeverre ben je het daarmee eens?

“Volledig. Het is eigenlijk vrij simpel, we leven op een planeet met beperkte grondstoffen, daar zitten grenzen aan. We kunnen dus niet altijd maar blijven groeien. Maar ik denk niet dat we het economische systeem kunnen veranderen, ik denk dat de bevolking op een gegeven moment stopt met groeien. Of de planeet zorgt daarvoor, zoals ik net al zei, of we komen zelf tot die conclusie. Tachtig procent van de problemen in de wereld komt doordat we met te veel zijn. Dat besef is er nog niet bij iedereen, maar dat gaat wel komen.”

 
Voor een man van de lach is dat wel een boodschap om van te janken.

“Dat zou zo zijn als je ervan uitgaat dat het uitsterven van de mens een slecht iets is. Maar dat zie ik niet zo. Ondanks alle rotzooi is het nog steeds een prachtige wereld en het zou mooi zijn als we ons daar allemaal iets vaker bewust van zijn, zodat we die wereld misschien voor onszelf kunnen behouden. Maar zoals mijn collega Theo Maassen al eens een keer zei: ‘Als het niet lukt, dan moet over een miljoen jaar een andere aapsoort het nog maar eens een keer proberen’.”

Feiten

Guido Weijers is cabaretier en zeer begaan met de planeet. Al op jonge leeftijd besloot hij geen vlees meer te eten en zette hij zich, toen hij 10 jaar was, samen met de dochter van de dierenarts, in voor een beter milieu. Begin 2018 schreef hij in Het Parool een brandbrief aan Eric Wiebes, toenmalig minister van Economische Zaken en Klimaat waarin hij vroeg ‘om een gesprek met een kop koffie’. Dat gesprek volgde, maar anno 2022 ziet Weijers nog niet veel verbetering en blijft hij zich inzetten voor verandering waar mogelijk.