Het ondersteunen van investeringen was de afgelopen tien jaar de kern van het Europese economische beleid. Aan het begin van de economische crisis daalden de investeringspercentages in heel Europa. Sindsdien is de situatie aanzienlijk verbeterd, met name dankzij krachtig overheidsoptreden, ook op EU-niveau.

De kosten en uitgaven van beleggingsfondsen worden door beleggers, marktvolgers en regelgevers al geruime tijd scherp gevolgd. Vooral het feit dat een aantal fondsen niet beter presteren dan de index en vaak in lijn met hun benchmarks worden beheerd, heeft de aandacht. Beleggers willen geen actief-beheersvergoedingen meer betalen voor een fonds dat slechts de benchmark volgt. 

Digitale veiligheid. Het zou topprioriteit moeten zijn voor bedrijven in de connected wereld van tegenwoordig, maar dat is het niet. Onbegrijpelijk voor Mischa Rick van Geelen: “Bedrijven hebben op zijn minst een morele verplichting om te weten welke risico’s ze lopen en om er zoveel mogelijk aan te doen om die risico’s te beperken.”

Obligaties van opkomende markten zijn een  kernthema voor professionele beleggers. De asset class heeft zich sinds midden jaren 2000 tot mainstream ontwikkeld, geholpen door de toegenomen liquiditeit en de sterkte toename van schuldpapier in lokale valuta. Daar waar de jaren 2000 vooral in het teken stonden van de opkomst van China, toenemende mondialisering, stijgende grondstofprijzen en een afname van het risico van beleggen in opkomende markten, kenmerkte de periode na 2008 zich voor beleggers door toenemende volatiliteit. 

Michel de Hond, CEO sCoolSuite

Zijn scholen klaar voor digitale innovaties? 

”Scholen realiseren zich vaak niet dat, om digitale innovaties te kunnen benutten, organisatorische aanpassingen noodzakelijk zijn. De uitdaging is zowel hoe je de ontwikkeling van leerlingen kan volgen als hoe zorg je dat ze dan het onderwijsaanbod krijgen dat past bij hun niveau. Met software kunnen scholen dit prima organiseren, terwijl de administratieve belasting afneemt.” 

Wordt ’gepersonaliseerd leren’ de standaard?  

”Door toename van het gebruik van digitale devices zal er sprake zijn van personalisering. Dat maakt het noodzakelijk steeds te weten met welke leerdoelen de leerlingen bezig zijn. Wij noemen dit leerdoelgericht onderwijs, waarbij je ernaar streeft leerlingen die aan dezelfde leerdoelen werken te clusteren.”

Kun je bij ’gepersonaliseerd leren’ de verschillen tussen leerlingen goed bijhouden?

”Dat is inderdaad de uitdaging voor scholen. Het is mogelijk om per deelgebied bij te houden wat het niveau van de leerling is. Op basis daarvan wordt een ’Persoonlijk Plan’ 

gemaakt met inachtneming van hoe je als school het onderwijsaanbod wil organiseren.”

Onze gebouwde omgeving moet, zo snel mogelijk, zonder fossiele brandstoffen in zijn energiebehoefte voorzien. Duurzaam opgewekte elektriciteit en duurzame warmte zijn belangrijke alternatieven. Maar er ligt ook een kansrijke en voorname rol voor duurzaam opgewekt waterstof. De mogelijkheden worden op dit moment onderzocht en de kansen zijn mogelijk groter dan we nu kunnen voorzien.

3 vragen aan, Annemarie Kaptein, bestuurder Bazalt Groep

Waar ligt binnen uw vakgebied de grootste uitdaging?

“Het onderwijs in Nederland staat op een kantelpunt. Er dreigt in de nabije toekomst veel talent verloren te gaan. Er is een groep mensen die meekomt met de technologische ontwikkeling en een groep die dat niet redt. De uitdaging waar we mee te maken hebben is om goed onderwijs voor alle leerlingen te realiseren” 

Wat is het grote verschil tussen een leraar en een coach? 

“Leraar is een professie en een coach is een rol die daar onderdeel van is. Wanneer er nieuwe kennis verwerkt moet worden is een didactische, leidende rol van belang. De leraar als coach daagt de leerling uit, geeft feedback en helpt vervolgens een volgende stap te nemen.”

 Kun je je als leraar beide competenties eigen maken?

“Het is vanzelfsprekend dat een leraar beide competenties ontwikkelt. Omdat er voor leerlingen in verschillende fasen van het leerproces verschillende behoeften bestaan.”

Berin Mastenbroek, Zij-instromer die via de Marnix Academie als (Senior) manager vanuit het bedrijfsleven is omgeschoold naar basisschool directeur 

Wat hoop je te bereiken met het zij-instroom traject ?

Voor mij is school een plek die middenin de samenleving staat. Waar kinderen van elkaar en van andere mensen van diverse leeftijden leren en samen verbondenheid tot stand brengen, in de buurt, de stad, de samenleving. Ik wil eraan bijdragen dat kinderen vanaf jonge leeftijd zo’n plek hebben waar ze handvatten krijgen om hun eigen groei en ontwikkeling vorm te geven, om een betere toekomst te creëren voor zichzelf, elkaar, de steden waarin ze opgroeien en de wereld waarin ze leven. 

Kun je een bijzondere ervaring delen van het zij-instroom traject?

Gedurende mijn opleiding raakte ik betrokken bij het team Klein Amsterdam.  We deden mee aan de wedstrijd ‘Onze nieuwe school’ van de stad Amsterdam. Ons idee ‘Leren in de tussenruimte’ over leren en onderwijs werd één van de vier winnaars. We kregen de kans een nieuwe basisschool in groeiend Amsterdam-Noord te starten dit schooljaar: Klein Amsterdam, waarvan ik mededirecteur ben.

Op welke manier heeft deze opleiding  jouw veranderd? 

Mijn waardering voor het vak van leraar is nog veel meer en sterker gegroeid. Ik heb geleerd dat je met minder middelen op creatieve wijze ingezet, heel veel kan bereiken. Je kunt zelf veel oplossen in het onderwijs als je de ruimte die er is ziet en neemt. 

Griffin Dettmer, Student Entrepreneurship and Innovation aan de school Global School for Entrepreneurship

 Waarom heb je gekozen voor de opleiding Global Study for Entrepreneurship?

Mijn onderneming Episch houdt zich bezig met branding, online marketing en webdesign. Met deze opleiding wil ik meer kennis en inzicht verwerven in het runnen van mijn bedrijf en het meer waarde creëren van mijn bedrijf, zodat mijn klanten daar profijt van hebben. Een groot deel van wat je leert, kun je direct toepassen in het bedrijf. 

Kun je een bijzondere ervaring delen wat je tijdens deze opleiding hebt meegemaakt?

Tijdens een feedbacksessie merkte een klasgenoot op dat ik al lang riep dat ik iemand moest aannemen. Ik bleef dat uitstellen. Ik had het idee dat personeel veel gedoe zou zijn en dat ik het beter alleen kon doen. En ik had moeite om feedback te geven in een team. Tijdens een leersessie heb ik dit beter leren aanpakken. Ik heb al iemand aangenomen. Er volgen nog meer medewerkers. De persoonlijke coaching op Global School for Entrepreneurship is een belangrijk deel geweest van mijn ervaring.  

Op welke manier heeft deze opleiding  jouw  beïnvloed?

Ik durf transparanter te zijn naar anderen en eerlijker naar mezelf. En op zakelijk gebied durf ik uit mijn comfortzone te stappen. Dat levert op dat mijn bedrijf groeit. 

  Yachar Dabboussi,  Post-hbo Intensieve Ambulante Gezinsbehandeling, Wittenborg University of Applied Sciences

Waarom heb je gekozen voor deze opleiding?  

De post hbo-opleiding Intensieve ambulante gezinsbehandeling is een vereiste voor mijn functie als intensieve ambulante gezinsbegeleider. Alle medewerkers van mijn werkgever Altra worden hiervoor opgeleid. In 2006 heb ik een hbo-opleiding afgerond Met deze opleiding wil ik mijn kennis versterken en bijschaven. Ik hoop dat ik met deze opleiding mijn cliënten zo effectief mogelijk kan ondersteunen en helpen.

Kun je een bijzondere ervaring delen van deze opleiding?

Ik word uit mijn comfortzone gehaald, doordat ik moest presenteren wat ik normaliter altijd probeer te vermijden en doodeng vind. Ik had me goed voorbereid door het kijken van TEDx filmpjes over hoe je een memorabele spreker kan worden. Mijn medestudenten vonden dat ik op een TEDx- spreker leek. Ik vond dat een geweldig compliment voor iemand die het doodeng vindt om te doen.

Op welke manier heeft deze opleiding jou beïnvloed? 

Door met de leerdoelen aan te slag gaan, versterkt het je als individu. Zo stelde ik altijd extreem hoge eisen aan mijn functioneren. Omdat binnen ons werk het niet echt feitelijk toetsbaar is of je wel goed handelt of niet. Door mijn opleiding heb ik veel meer geleerd methodisch te handelen. Door vooral aan te sluiten bij wat de cliënt op dit moment nodig heeft en door oplossingsgericht te werk te gaan. 

Yannick Onstenk, Scheikundige Technologie, Rijksuniversiteit Groningen

Waarom heb je gekozen voor deze opleiding?  

“Omdat ik mijn creativiteit kwijt wilde in iets technisch. Ik had een scheikunde profiel, dus de keuze voor iets scheikundigs was snel gemaakt. En ik hoop er natuurlijk een goeie baan mee te vinden. Wederom iets creatiefs, maar wel met iets waar je in de industrie echt iets aan hebt.”

Kun je een bijzondere ervaring delen van deze opleiding?

 “Dat is toch vooral mijn stage geweest. Ik liep stage bij een groep fabrieken en ging de hele fabriek door om dingen uit te zoeken en goeie oplossingen te vinden. In je stage zie je ineens alles wat je geleerd hebt terug in de praktijk.”

Op welke manier heeft deze opleiding jou beïnvloed? 

“Ik heb vooral een andere manier van denken aangeleerd. Nu kijk ik kritischer naar de informatie die ik voorgeschoteld krijg. Niet alles is zomaar waar of goed.”

Slimme gebouwen zijn een voorwaarde om het klimaatakkoord van Parijs te halen. Dergelijke gebouwen zorgen voor CO2 reductie,  meer comfort, veiligheid en een hogere arbeidsproductiviteit. 

De ontwikkeling naar een circulaire economie is iets heel anders dan het verduurzamen van onze maatschappij, zo stelt Michel Baars, eigenaar van New Horizon. “De bewegingen zijn niet tegengesteld, maar het fundamenteel veranderen van onze economie naar een circulair model is toch echt iets anders dan het efficiënter maken van onze bestaande economie.”

Dat kan bijvoorbeeld door middel van urban mining. “Daarbij worden gebouwen ontmanteld en ‘oogsten’ we op grote schaal waardevolle materialen uit de bebouwde omgeving”, vertelt Baars. “Dit doen we op natuurlijke momenten, bijvoorbeeld bij renovatie of sloop van de gebouwen. De materialen worden voorzichtig geoogst om de waarde te behouden. Vervolgens worden deze materialen ingezet om nieuwe producten te maken.”

Op de lange termijn leidt dat tot vele voordelen en vooral een enorme CO2-reductie, omdat materialen niet langer zomaar weggegooid worden, maar opnieuw worden ingezet. “Uiteindelijk is circulair dus ook duurzaam, maar houdt het nog langer stand dan bijvoorbeeld recycling in een lineaire economie.”

Nederland kampt met grote personeelstekorten in de ICT, techniek en de zorg. Het aantal moeilijk vervulbare vacatures is in deze richtingen het allerhoogst.

Bart Ongering is een goed voorbeeld van de potentie die leerlingen op het vmbo en mbo hebben. Want toen Bart nog een Bartje was en niet de bekende twitteraar en auteur, zat ook hij op de mavo, de voorloper van het vmbo. “Het begint met oprecht geloven in de potentie en kracht van het kind.”

Nederland staat in officiële lijstjes al jaren op de eerste plaats als meest geglobaliseerde land ter wereld. Maar er kan nog genoeg verbeterd worden aan de omgang met andere culturen.

Een leercultuur creëren in ons land. Dat is de missie van Ingrid van Engelshoven, minister van Onderwijs. Maar doen we het dan zo slecht in Nederland? “Als je de internationale vergelijkingen van de OESO ziet niet, maar nationaal vinden wij het toch nog onvoldoende.” 

De digitale revolutie raakt ons allen, de arbeidsmarkt implementeert massaal digitale werkwijzen en goed voorbereid zijn op deze manier van werken is cruciaal. 

Ruim 8 miljoen gebouwen duurzaam maken: Diederik Samsom is positief gestemd. Die verduurzaming gaat er volgens de voorzitter van de Klimaattafel Gebouwde Omgeving komen. “Er gebeuren ongekende dingen op dit moment.”

Tot eind 18de eeuw was een circulaire economie vanzelfsprekend. Gebouwen gingen eeuwenlang mee, stenen en stuttingen werden vervangen. Nu moeten we circulair bouwen opnieuw uitvinden. 

De aarde warmt rap op. Door ons. De mensheid heeft met alles dat we verbranden en verbruiken ervoor gezorgd dat de aarde 1 graad warmer is geworden. En de anderhalve graad nadert. 

Waarom leren wij op school naast taal en rekenvaardigheden niet ook gewoon levensvaardigheden?Deze vraag werd mij een aantal jaren geleden toen ik nog woordvoerder onderwijs in de tweede kamer was gesteld en die vraag heeft mij niet meer losgelaten.Sterker nog ik gaf ook toen al gastlessen en samen met de jongeren van het VMBO in Amsterdam ontwikkelde ik een methode om met elkaar in gesprek te gaan : LEF. Het gaat om het oefenen van drie “simpele zaken”: Luisteren, Empathie en Feedback. 

Energie en materialen

Duurzaamheid manifesteert zich steeds meer in onze gebouwen. We zien het op het gebied van energie: zonnepanelen, warmtepompen en all-electric; en materialen: circulariteit, natuurlijke materialen en materialenpaspoort. Waar de koplopers al veel verder zijn en labellingsystemen als BREEAM duurzaamheid verder trekken, duwt de overheid vanaf onderen met wetgeving. Zo maakt de Europese richtlijn EPBD en het energieakkoord voor duurzame groei dat alle nieuwbouw vanaf 1 januari 2020 bijna energieneutrale gebouwen (BENG) moet zijn. Ook op de verduurzaming van de materialen zet de overheid in, al gaat dat nog langzamer: in 2030 minimaal 50% minder mineralen, fossiele grondstoffen en metalen en in 2050 een volledig circulaire bouwwereld hebben.

Deze ontwikkelingen zullen we in de architectuur gaan terugzien de komende decennia. Echter wordt daarbij over het hoofd gezien dat we alle gebouwen voor mensen bouwen. Mensen en hun gezondheid in de gebouwde omgeving wordt in de toekomst veel bepalender. Gebouw gerelateerde ziektes komen steeds meer voor en volgens de WHO in 2020 oorzaak van de meest voorkomende ziektes wereldwijd. 

De oplossingen daarvoor zijn niet eens zo moeilijk. De natuur in de menselijke evolutiegeschiedenis is van veel grotere invloed geweest dan steden en gebouwen. De eerste nederzettingen zijn pas tienduizend jaar geleden ontstaan en steden zoals wij ze kennen pas tweehonderd jaar. In die korte periode zijn we steeds verder af gedreven van onze evolutionaire basis, waarin we zijn allemaal voor 90% natuurlijk gecodeerd zijn.

Biofilische architectuur

Als architect integreren wij natuur in al onze gebouwen: natuurlijke vormen, technieken en biobased materialen. We integreren daarnaast biofilische principes, waardoor onze gebouwen onze inherente behoefte en instinctieve reacties op de natuurlijke wereld vervullen. Onze hersenen zijn evolutionair geprepareerd om de natuur te ontdekken en we zijn psychologisch geprogrammeerd om te reageren op materialen, vormen, groen, temperatuur, vochtigheid, lucht, geluid, licht, schaduw, weer, zon, seizoenen en zelfs de tijd van de dag. Natuur volledig geïntegreerd levert enorme positieve effecten op ons welzijn, het concentratie- en leervermogen, vermindering van absentie en ziekteverzuim, maar ook van presenteïsme. 

In Almere wordt de eerste basisschool die volgens deze principes ontworpen is gebouwd, basisschool De Verwondering. Juist de gebouwen waar de identiteit van onze kinderen groeit en vorm krijgt, is het van belang dat zij door deze instinctieve natuurlijke reacties optimaal kunnen leren en gedijen. Uit evidence-based onderzoek met name in de VS blijken de voordelen:

- 96% van alle kinderen verkiezen natuur en een buitenlocatie, boven een binnenlocatie

- Contact met de natuur vergroot de aandacht en concentratievermogen

- De leercapaciteit verhoogt met 20 tot 25%

- Hogere testscores van 5 tot 15%

- Minder personeelsverloop, ziekteverzuim en presentisme onder leerkrachten

- Natuurlijke materialen en planten maken een leeromgeving visueel en tactiel wat kinderen activeert en uitdaagt.

Toekomst

De onderzoeken tonen aan dat het bovendien erg goed is voor de portemonnee. In de zorg zien we sneller herstel van patiënten, 8,5% korter ziekenhuisverblijf, tot wel 20% minder medicijngebruik, minder behoefte aan aandacht van personeel, minder ziekteverzuim en vermindering van angsten en agressie. Omgerekend in euro’s is dat zelfs macro-economisch… Denk ook eens aan de hospitality, waar we al een enorme focus zien op hout, duurzaamheid en groen. Biofilische architectuur zal de komende decennia grote invloed hebben op de gebouwontwikkelingen, de architectuur van de stad, de gebouwvorm, de omgeving, de materiaalkeuze en de techniek. En daarmee ook op ons aller welzijn!