Er waart een groene golf door Nederland. De groene golf van vertrouwen onder boeren, meent Caroline van der Plas, medeoprichter en politiek leider van de BoerBurgerBeweging (BBB). “Boeren hebben vaak het gevoel gehad dat ze ongewenst waren. Ons beleid geeft hen weer perspectief en vertrouwen.”

Veiligheid, milieubescherming en ketenverantwoordelijkheid gelden als harde garanties voor een succesvolle operatie. Deze waarden zijn almaar meer bepalend voor de toekomst van de agri & foodindustrie, terwijl er ook op dit domein nieuwe ontwikkelingslijnen vallen te signaleren.

Meer mensen voeden, de levenskwaliteit van mensen en dieren verbeteren en tegelijkertijd de natuur en het klimaat in evenwicht houden. Dat is een grote uitdaging voor de voedselsector. Wat kunnen Nederlandse bedrijven en wetenschappers bereiken? In de podcast Leaders in food spreken ondernemers, bestuurders en wetenschappers hun ambities uit.

“Onbekend maakt onbemind”, aldus Maco van Heumen. Hij ziet dat zijn bedrijf vooral moet opboksen tegen een gebrek aan bekendheid en de subsidiewetgeving in Nederland, maar kijkt in het interview ook zelf in de spiegel.

De laatste zestig jaar is de voedselbehoefte van de groeiende wereldbevolking beantwoord met het opschroeven van de intensiteit in de veeteelt en akkerbouw. Deze ontwikkeling heeft onze aarde uitgeput en bedreigt ons voedselsysteem: tijd voor de vierde landbouwrevolutie.

Elk jaar komen er nieuwe bloemen- en plantenrassen op de markt. Nieuwe kleur, duurzamer, en heel soms een hele nieuwe soort. Innovatie in rassen is het resultaat van grote investeringen in tijd, kennis, expertise en geld. Bedrijven die succesvol zijn, houden zich staande in een complexe markt waar geduld en risicomanagement tweede natuur zijn.

Nederland heeft wereldfaam veroverd met de productie van voedsel en landbouwtechnologie. Hoewel dit succes lof verdient, heeft het ook schaduwkanten. De huidige voedselproductie en -consumptie dragen bij aan klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en ongezonde mensen: tijd voor een transitie.

De Nederlandse sierteelsector is vanwege haar verfijnde logistiek en massale dagelijkse bloementransporten, binnen en buiten de EU, kwetsbaar voor misbruik door internationale (drugs)criminelen. Vanuit de sector bestaat er een aanpak om de ondernemers te helpen weerbaar te worden tegen ondermijnende activiteiten.

Ondernemers komen in de knel door de netcongestie, waarbij de onbalans op het net zorgt voor een stop op nieuwe of zwaardere aansluitingen. Deze files op het elektriciteitsnet zijn voor veel bedrijven een rem op de groei. Er zijn echter oplossingen zoals slimme energie management systemen.

“We hebben hier zoveel kennis en kunde, we zijn het Silicon Valley van de Food & Flower industrie.” glimlacht Puck van Holsteijn, directeur van het World Horti Center. “Onder ons dak zijn oplossingen te vinden om, waar ook ter wereld, gezonde voeding te telen met zo min mogelijk water- en energieverbruik. Waar wij, als sector, vanuit de overheid echt behoefte aan hebben, is stabiele wet- en regelgeving.”

Met de ambitie om in 2040 klimaatneutraal te zijn, heeft de glastuinbouwsector een convenant met de overheid gesloten. Adri Bom-Lemstra, voorzitter van Glastuinbouw Nederland, vertelt hoe de sector de energietransitie aanpakt en welke uitdagingen overwonnen moeten worden.

De turbulentie op het wereldtoneel is een situatie die op veel vlakken problemen creëert. Er spelen tal van uitdagingen die volop consequenties hebben, ook voor inkopers en inkoopkanalen. Dus hoe om te gaan met harde, tastbare ontwikkelingen als oorlog en veranderende wet- en regelgeving, of met minder materiële invloeden als klimaatveranderingen en schaarste?

Volgens de Verenigde Naties1 waren naar schatting in 2022 ongeveer 2,4 miljard mensen wereldwijd (wat neerkomt op ongeveer 29,6% van de wereldbevolking) matig of ernstig ondervoed. Dit aantal is met 391 miljoen gestegen sinds 2019. Daarnaast kampte ongeveer 9,2 procent van de wereldbevolking met chronische honger, wat neerkomt op ongeveer 735 miljoen mensen – 122 miljoen meer dan in 2019. Deze cijfers benadrukken de dringende noodzaak om voedselzekerheidsuitdagingen aan te pakken en toegang te waarborgen tot veilig, voedzaam en voldoende voedsel voor iedereen.

De VN vraagt ieder jaar op 7 juni, tijdens World Food Safety Day, aandacht voor het voorkomen, opsporen en beheersen van gezondheidsrisico’s in voedsel. Raschad Al-Khafaji, directeur van het verbindingsbureau van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) in Brussel, benadrukt dat iedereen in de voedselketen een verantwoordelijkheid heeft.

Nederland is voorloper op het gebied van duurzaamheid en kennisoverdracht, en vervult daardoor een voorbeeldfunctie. Ook de zogeheten Triple Helix – een samenwerking tussen overheden, het bedrijfsleven en scholen – vindt veel navolging. Delta Agrifood Business (DAB) in Bergen op Zoom is hier een goed voorbeeld van.

De Nederlandse agrarische sector heeft de afgelopen jaren te maken gehad met een tekort aan arbeid en nieuwe wet- en regelgeving, waaronder ook op het gebied van duurzaamheid, die een aanzienlijke impact hebben op de bedrijfsvoering.

In een tijd waarin Nederland geconfronteerd wordt met zorgen over voedselzekerheid en duurzaamheid, speelt de Nederlandse agri-food sector een cruciale rol. Nederland positioneert zich als wereldleider met geavanceerde kassenbouw en waterbesparingsstrategieën - essentieel voor een veiliger en duurzamer voedselsysteem. Als ondernemende natie kijken wij daarom graag over de landsgrenzen heen. Maar soms kijken we niet ver genoeg.

In 2014 begon het met een simpele, maar prangende vraag: “Hoe duurzaam is dit product nu écht?” Dit leidde tot de oprichting van Greenhouse Sustainability door Henri Potze, een bedrijf dat zich richt op het berekenen van milieuvoetafdrukken voor de food- en agrisector. “Het begon allemaal met de behoefte aan inzicht in de milieu-impact van producten,” vertelt Potze.

Technologische vooruitgang en veranderende consumentenverwachtingen krijgen steeds meer invloed op succes in de voedingsmiddelenindustrie. Daarnaast spelen tal van subthema’s die grote impact hebben op ontwikkelingen in de agri- en foodsector, zoals data-analyse, automatisering, regelgeving en personeelskrapte.

De Food, Agribusiness and Beverage (FAB)-sector staat voor grote uitdagingen, zoals de stijgende grondstofprijzen, digitalisering en klimaatverandering. Deze risico’s zijn complex en bovendien onderling met elkaar verbonden. FAB-sectorspecialist Vincent Spierings van Aon: “Nu is verandering en onvoorspelbaarheid niets nieuws voor deze sector, maar bedrijven staan nu wel voor een erg grote uitdaging. Aan de ene kan wordt van hen verwacht dat zij voldoende voedsel produceren voor de groeiende bevolking, terwijl zij aan de andere kant moeten voldoen aan steeds meer milieu- en duurzaamheidseisen”.