Investeren of ondernemen? Johan van Mil hoeft niet te kiezen, als ondernemende investeerder. “Ik ben samen met mijn partners continu met ondernemers bezig, met de echte oprichters van bedrijven, om mijn ervaring in te zetten om hen verder te helpen.”

Karen van de Stadt,

Sustainable Packaging Expert bij het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) 

Als iemand binnen een voedselverwerkend bedrijf de kwalificatie Spin in het Web verdient, is het wel de kwaliteitsmanager. Hij moet alle neuzen binnen het bedrijf dezelfde richting op krijgen. De kwaliteitsmanager komt daarom op alle afdelingen in een bedrijf, maar ook daarbuiten. Bij afnemers, leveranciers, overheden en certificerende instellingen.

Judith Rosenboom begrijpt dit als geen ander. Als recruiter bij Précon werft ze specialisten voor vraagstukken rond kwaliteit en voedselveiligheid. Ook kwaliteitsmanagers. Een goede kwaliteitsmanager heeft niet alleen een diploma levensmiddelentechnologie. “Het gaat niet zozeer om kennis, maar meer om competenties.” Je moet kunnen communiceren, organiseren, overtuigen, onderhandelen, processen optimaliseren... “Kennis kun je halen, competenties moet je hebben”, stelt Rosenboom. “En die kun je altijd verder ontwikkelen.”

De wereld van de kwaliteitsmanager is de laatste jaren behoorlijk veranderd. Retail en de mondige consument stellen heel hoge eisen waardoor een voedingsmiddelenproducent aan veel certificeringen moet voldoen. Bovendien lijken er steeds meer issues te spelen, zoals voedselfraude. Lijken, “want bedrijven liggen veel meer onder een vergrootglas”, verklaart Rosenboom. “Imagoschade kan heel groot zijn.” Dit noopt bedrijven juist eerlijk te zijn. “Als je direct open en eerlijk bent kun je veel schade voorkomen.”

Dankzij de kwaliteitsmanager komt er dus steeds veiliger en eerlijker voedsel op de markt. Zijn werk is niet gemakkelijk, maar wel superuitdagend, weet Rosenboom. “Het werk doet er echt toe.” En gelukkig staat de kwaliteitsmanager niet alleen. Voor specifieke kennis en expertise kan hij altijd terugvallen op de specialisten van Précon. “Bij ons werken honderd deskundigen met uiteenlopende expertises en uit verschillende sectoren, van zuivel, vlees en bakkerij tot voedingssupplementen.”

Voedselveiligheid begint bij de oorsprong en vraagt aandacht tot het op het bord van de consument ligt. Van boer tot bord dus.

Weet je als inkoper van koffie, tarwe of cacao hoe de prijs tot stand komt en wat de positie is van de boer die de grondstoffen van het land haalt? Hoe kan ik stikstof verminderen en leg ik dat vast in mijn boekhouding? Het zijn vraagstukken die actueler zijn dan ooit in de route naar een duurzame economie. KPMG helpt bedrijven in de agrarische keten met het verschaffen van inzicht en verslaglegging, wat bijdraagt aan een innovatieve en duurzame voedselketen.

Eten is een basisbehoefte, maar zorgt ook voor een derde van de wereldwijde CO2-uitstoot. Minder verspilling, voedselinnovatie en een meer plantaardig dieet kunnen dit probleem oplossen. Toch zie je dat de energietransitie momenteel veel meer aandacht en miljarden investeringen van het kabinet krijgt dan de foodtransitie, en daardoor enorm versneld. Natuurlijk zijn schone energie en energiebesparingen ook essentieel, maar willen we als belangrijk landbouw innovatieland niet achteropraken en het verliezen van andere innovatieve landen, dan moeten we allemaal meer gaan investeren om transitiefalen in de voedselsector te voorkomen. 

Momenteel is er bijvoorbeeld nog te weinig stimulans voor eiwitrijke gewassen. Boeren twijfelen over de inzet van lupine, gele erwten en veldbonen als wisselgewas. Dat is begrijpelijk, want het vraagt om een grote investering en je weet wat je hebt, niet wat je krijgt. De boer moet bovendien nieuwe kennis vergaren en zeker weten dat zijn product wordt afgenomen tegen een goede prijs. Foodvalley NL agendeert deze vraagstukken en geeft een doorkijkje naar wat ze kunnen krijgen. En brengt vervolgens partijen bij elkaar die vroegtijdig samen willen werken, om zowel de risico’s als opbrengsten van innoveren te delen. Zo gaan brouwers, in samenwerking met Foodvalley NL, hun reststroom, die veel mineralen en vezels bevat, inzetten voor menselijke consumptie om op die manier beter te verwaarden. Een ander mooi initiatief is de Food Boost Challenge, een samenwerking van hogescholen, ROC’s en voedingsbedrijven waarin door tieners met studenten zelf wordt onderzocht welke opties voor hen het beste werken om de gezonde keuzes te maken.  

De CO₂-uitstoot terugdringen, gezonder eten en verspilling tegengaan zijn grote maatschappelijke kwesties die de voedselsector niet alleen kan oplossen. Daarom is het belangrijk dat we allemaal in actie komen om de transitie in een hogere versnelling te brengen. Een kantinebedrijfsleider kan bijvoorbeeld beslissen dat er twee keer per week plantaardig wordt gegeten, een commissaris kan vragen stellen over beïnvloeding in de keten en de consument bepaalt wat er op zijn of haar bord ligt. Transities zijn geen gemakkelijke processen en om die reden moeten we het samen doen. Want alles wat we aandacht geven, groeit. 

Het maatschappelijk debat rondom de voedselproductie neemt steeds meer toe. Steeds meer vragen over onze voedselzekerheid en een duurzame voedselproductie van zowel producent als consument hebben geleid tot een nieuw platform: plant pulse.  

Bijzonder smaakvol, eerlijk, duurzaam én uit Nederland. Het klinkt zo vanzelfsprekend en voor de hand liggend. Maar dat is het (nog) niet! Ons eten komt vaak niet uit Nederland, terwijl veel verse ingrediënten hier goed verbouwd kunnen worden. Dat is best zonde! Want hoe fijn is het als je weet waar je eten vandaan komt, en dat het met veel vakmanschap en passie wordt gemaakt door boeren en producenten in Nederland? Daarom is vorig jaar het initiatief ‘Duurzaamheid in beweging’ gestart om partijen in de foodketen met elkaar te verbinden en zo ons eten nog lekkerder, gezonder én duurzamer te maken. “We willen de waarde van herkomst en de relatie tussen teelt en consumptie herstellen, ook omdat onze partners hierin geloven. Niet met een keurmerk of stempel maar met producten en concepten die verleiden en onweerstaanbaar lekker zijn”, aldus Dirk Lodewijk, initiatiefnemer van deze duurzaamheidsbeweging. 

In het kader van ‘duurzaamheid in beweging’ hebben diverse bedrijven de handen ineen geslagen en stappen gezet in het verduurzamen van ons eten. Nedertarwe is daar een mooie voorbeeld van. Dit is graan van Nederlandse bodem, wat door gecertificeerde en vooruitstrevende boeren met veel aandacht volgens strikte richtlijnen duurzaam wordt geteeld. Van zaaien tot oogsten, van malen tot bakken: met kennis, vakmanschap en gedrevenheid wordt zoveel mogelijk kracht uit de natuur gehaald. Puur vanuit de oorsprong! Bedrijven als Rotterdam de Boer op!, CZAV, en lokale bakkerijen zetten zich met Nedertarwe in voor een duurzame, lekkere, Nederlandse boterham.  

Als het aankomt op de vraag waar ons voedsel vandaan komt, eist de consument steeds meer transparantie. 

“De één kan niet zonder de ander”, zo opent Marc Jansen, directeur bij het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) wanneer hem gevraagd wordt naar de waarde van samenwerking in de voedselketen vanuit het perspectief van de foodretail en supermarkten. Ons dagelijks voedsel heeft namelijk vaak al een hele weg afgelegd voordat het bij ons op het aanrecht ligt. Transparantie in die volledige keten is voor ketenpartners de route naar commercieel en duurzaam succes. 

De prijzen voor gas en energie worden steeds hoger. Ook de glastuinbouw wordt hierdoor geraakt.

De voedingssector is gevoelig voor trends en ontwikkelingen. De corona- en klimaatcrisis hebben hier nog een schepje bovenop gedaan. Met als gevolg dat er binnen de voedingsindustrie een interessante mix is ontstaan tussen duurzaamheid, gezondheid en smaak.

Topsectoren bundelen hun krachten voor transities. De invasie in Oekraïne benadrukt de noodzaak.  

Brunel biedt samen met Energy Delta Institute de eerste Europees geaccrediteerde post-hbo Waterstof aan: een specialistische vakopleiding voor engineers en juristen. Deze opleiding moet zorgen voor een nieuwe toestroom van specialistische deskundigen, die de verantwoordelijkheid dragen voor uitdagende Waterstof-projecten in de toekomst. Energietransitie is een belangrijk focusgebied voor Brunel, hetgeen tevens blijkt uit de recente overname van Taylor Hopkinson, de global leader in renewable recruitment solutions.

Energietransitie
Onze samenleving is bezig met een verduurzamingsslag gedreven door het Klimaatakkoord. De Nederlandse politiek stelt als doel dat we in 2030 bijna de helft minder aan broeikasgassen uitstoten dan in 1990. Als gevolg hiervan kijkt de energiesector naar nieuwe oplossingen om schonere energie op te wekken en de uitstoot van CO2 zover mogelijk te beperken. Zon, wind en water zijn potentiële oplossingen, maar voldoen nog niet aan de totale vraag van energietoevoer. Waterstof neemt een steeds groter aandeel in binnen de energietransitie, maar voldoende deskundige Waterstof Specialisten ontbreken. Waterstof cruciaal voor energietransitie Voor waterstof is een cruciale rol weggelegd in de Nederlandse energietransitie, zowel op de middellange (2030) en lange (2050) termijn, aldus de Europese Green Deal. Waterstof biedt mogelijkheden voor:
• Een snellere en goedkopere manier van transport van energie

• Opslag voor duurzame energie

• Gebruik in de industrie, mobiliteit en de gebouwde omgeving

Gebrek aan Waterstof Specialisten

Voor de komende vijf jaar staan in Nederland al veel waterstofprojecten gepland, met een waarde van in totaal 4.5 miljard Euro. De verwachting is dat er in 2030 in Europa 350 waterstofprojecten lopen met een subsidiewaarde van 500 miljard Euro.
Er ontstaat hier echter een probleem: er zijn niet voldoende potentiële technische en juridische specialisten, waardoor
de arbeidsmarkt binnen dit vakgebied schaars is. Doordat het gebied van waterstof relatief onbekend is, ontbreekt er kennis en ervaring én is er onvol-doende plek om dit op te doen. Ook is er op dit moment nog geen Nederlandse wet- en regelgeving omtrent waterstof.

Hierdoor komt het succes van waterstofprojecten in het geding. Tijdens de European Hydrogen Week 2021 werd uitgesproken dat er in Europa naar verwach-ting in 2030 50.000 Waterstof Specialisten nodig zijn om aan de behoefte vanuit de markt te voorzien. Deze specialisten zijn er simpelweg (nog) niet. 

Opleiding tot Waterstof Specialist

Brunel heeft een duidelijke strategische focus op energietransitie. Windenergie en zonne-energie zijn voor de hand liggende onderwerpen, maar waterstof staat steeds meer in de belangstelling. Hoewel de ont-wikkeling van waterstof als energiedrager nog gaande is, tonen steeds meer organisa-ties belangstelling voor de toepasbaarheid ervan. Zeker in combinatie met zonne- en windenergie, biedt het bedrijven de kans om effectief en financieel aantrekkelijk te verduurzamen.
In plaats van achter de markt aan te lopen, heeft Brunel de keuze gemaakt om de voortrekkersrol in deze transitie te nemen. Brunel heeft samen met Energy Delta Institute een eigen post-hbo-opleiding Waterstof ontwikkeld. Een uitgebreid opleidingstraject, waarmee (nieuwe) specialisten van Brunel en haar relaties zich kunnen omscholen tot Waterstof Specialist.
Het programma
In de negen maanden durende opleiding komen specialisten met een technische of juridische achtergrond wekelijks samen om alles te leren over de volledige waardeketen binnen waterstof. Ook vinden er site visits plaats naar innovatieve waterstofprojecten en biedt de opleiding key note sprekers aan op het gebied van waterstof en energietransitie. Naast dit kennisaanbod, biedt de opleiding softskills trainingen op het gebied van persoonlijk leiderschap, beïnvloedings-vaardigheden en stakeholdermanagement. De laatste maanden van de opleiding focust op specialisaties: juristen worden meegenomen in de huidige Nederlandse en Europese regelgeving. Engineers maken een verdiepingsslag in de technische aspecten van waterstof. Na afronding van de opleiding hebben alle specialisten een geaccrediteerd diploma op zak en kunnen ze hun expertise inzetten bij een van de grote waterstofprojecten binnen en buiten Nederland.

Nieuwe leergang: oktober 2022

Gezien de grote internationale belangstelling voor de opleiding tot Waterstof Specialist, zal de volgende leergang volledig Engelstalig zijn. De opleiding start in oktober 2022 en zal grotendeels online plaatsvinden. Voor vragen kan contact opgenomen worden met Bram Vredeveld, Account Director Energy.

Waarom is vermogensbeheer nodig? 

“Door hoge inflatie, negatieve rente en vermogensrendementsheffingen zul je, als je niet belegt, interen op de koopkracht van je vermogen. In 10 jaar ben je daardoor 30 procent in koopkracht gedaald. Je zult het risico van geldontwaarding moeten mitigeren, maar daar is ook kennis voor nodig. Een beheerder kan dit uitstekend.”

Wanneer maak je daarvoor gebruik van een vermogensbeheerder? 

“Als je zelf beter bent in andere dingen dan beleggen. Natuurlijk moet het vermogen een bepaalde omvang hebben zodat de vermogensbeheerder voldoende toegevoegde waarde kan leveren. Vaak gaat het erom geld apart te leggen voor de oude dag of om een acute rendementsvraag na een erfenis of de verkoop van een bedrijf.

De vermogensbeheerder vult, rekening houdend met wensen van de cliënt, de portefeuille in. De beheerder kan switchen tussen liquide assets: aandelen, obligaties, opties, beursgenoteerd vastgoed, goud, et cetera. Het palet is groot, maar wel altijd beursgenoteerd. Zo kan de cliënt de resultaten prima volgen en heeft desgewenst snel geld beschikbaar voor onverwachtse uitgaven.”

Kan je dit als particuliere belegger niet zelf?

“Vaak willen beleggers op de top meedoen en durven ze bij een daling geen aandelen te kopen. Er is dus bij een marktcorrectie paniek bij de zelfbelegger terwijl dat vaak mooie instapmomenten zijn. De vermogensbeheerder heeft die emotie niet en zal kijken naar de fundamenten onder de markteconomie en het bedrijf. Hij neemt beslissingen op basis van harde data en is niet gedreven door onderbuikgevoel. Of de vermogensbeheerder dit goed beheerst is af te zien aan zijn trackrecord en aan de kosten die hij daarvoor in rekening brengt. Daarnaast gaat het ook om de trusted advisor rol. Is er een klik tussen de client en de vermogensbeheerder? Pas dan kan de beheerder een optimale portefeuille samenstellen.”

Nu één op de vier verkochte auto’s in Nederland (semi-)elektrisch is, lijkt de consument klaar voor de duurzame mobiliteitstransitie. Deze ontwikkeling stelt lokale overheden voor lastige keuzes in de openbare ruimte, maar TotalEnergies Marketing Nederland laat zien dat de juiste infrastructuur de transitie zelfs kan versnellen. Met slimme oplossingen en innovaties is zij één van de drijvende krachten achter de duurzame mobiliteitstransitie in ons land.

De Amsterdamse aandelenmarkt is booming. Eind 2021 sloot de Amsterdamse beurs het jaar af als het grootste handelsplatform voor aandelen van Europa.

Stel je bent met pensioen en je zou graag leuke dingen willen doen van je AOW. Echter, dit lukt niet, want alleen je pensioen is niet genoeg om naast de stijgende vaste lasten ook eens een keertje op vakantie te gaan of je zoon of dochter te helpen bij de aankoop van een eerste huis. Wat kun je dan doen om alsnog te genieten van je oude dag?

Wat doe je als investeerder als je op 24 februari wakker wordt en ziet dat de oorlog is begonnen?  In het geval van Willem Middelkoop: niks. “Als je goed gepositioneerd bent, hoef je niet te bewegen if the shit hits the fan.”

Met het schommelen van de bitcoinkoers kan je je afvragen hoe betrouwbaar digitale geldstromen zijn.