Implementeren, personaliseren én door ontwikkelen. Dat is het credo binnen de eMental-Health, volgens Heleen Riper. Want hoewel een deel van de behandelingen al klaar is voor opschaling, is er aan de andere kant nog volop te doen. “Ik zeg zelf altijd dat we zwanger zijn van het derde kind.”

Met een toenemende zorgvraag en afname aan zorgpersoneel is het huidige zorgsysteem niet houdbaar. Hoe lossen we dit op?

Celtherapie is in opkomst en wordt inmiddels ingezet bij meerdere soorten kanker. Toch is er nog veel onderzoek nodig én zijn de kosten van deze therapie hoog. Voorzitter van het Antoni van Leeuwenhoek René Medema vertelt meer over celtherapie en de impact van de kosten daarvan.

Kennis over de genetische eigenschappen van een tumor blijkt een grote hulp bij de genezing van kanker. Tijdens de ESMO, het Europese congres over kanker, kwam dat gegeven in bijna alle voordrachten naar voren. “Konden we maar bij meer patiënten met kanker een volledig DNA-profiel van hun tumor maken.” Dat zegt Koos van der Hoeven, internist-oncoloog en medisch directeur van Hartwig Medical Foundation. 

De komst van het Europees Geneesmiddelen Agentschap (EMA) naar Nederland gaf een nieuw momentum en daarmee nieuwe kansen. Samen met de stakeholders in het Life Sciences & Health-ecosysteem stelde ik de afgelopen jaren een ambitieus Actieprogramma op om de LSH-sector te versterken en het internationale profiel daarvan te versterken. Het Actieprogramma liet zien hoe deze doelstelling op een duurzame manier gerealiseerd kan worden op drie terreinen: het bevorderen van gezondheid, het vergroten van het nationale verdienvermogen en duurzaam ondernemen. De internationaal toonaangevende LSH-regio’s en scienceparken nam ik als uitgangspunt voor die nationale agenda. Veel partijen in de regionale LSH ecosystemen van academie tot bedrijfsleven hebben zich enorm ingespannen om mede vorm te geven aan wat er nodig is om Nederland stevig aan de wereldtop te positioneren. En om zichtbaar te maken wat onze nationale sterktes zijn.

Nederland is een klein land en is er zoveel om trots op te zijn. En toch blijven we bescheiden en lijken we de potentie van ons land onvoldoende te zien. Terwijl het biofarmaceutisch cluster de afgelopen jaren in Nederland – ook internationaal – steeds meer zichtbaar is geworden. Recent bleek nog uit een vergelijking die Nature Biotechnology maakte van mondiale health biotech sectors dat de Nederlandse biotechsector met een zesde plaats een opvallend hoge ranking heeft. En verassend genoeg nu voorloopt op de drie grote Europese grootmachten: het VK, Duitsland en Frankrijk. We hebben hier in Nederland inderdaad een uniek ecosysteem waarin universitair medische centra, (technische) universiteiten, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties goed samenwerken. 

Door die samenwerking in netwerken weten we elkaar snel te vinden en komen daarmee samen verder. Er liggen prachtige kansen wanneer we op die manier blijven werken en het geheel groter wordt dan de som der delen. Daarom koos ik ook ‘act to connect, connect to act’ als thema van de LSH Manifestatie en positioneren we Nederland als Europe’s connected LSH-metropolis. Laten we de komende jaren deze connected metropolis internationaal blijven uitdragen.

De afgelopen twee jaar zijn er vanuit het Nationale Groeifonds grote investeringen aangekondigd in LSH-voorstellen die het nationale ecosysteem verder versterken. Met de investering in Health-RI, RegMed-XB, Oncode-PACT, Biotech Booster en PharmaNL kan er de komende jaren veel nieuws in gang worden gezet en kan de bijdrage van de LSH-sector aan het nationale verdienvermogen verder verstevigd worden. Een enorme opsteker voor de LSH-sector zijn deze investeringen. En het vraagt mijns inziens niet alleen een focus op het realiseren van de doelen van deze voorstellen maar juist ook een focus op de samenhang en samenwerking tussen deze voorstellen. Zoals ik dat al eerder aangaf, het geheel is meer dan de som der delen.

Op dit moment wordt er met een brede vertegenwoordiging van de LSH-stakeholders gewerkt aan een slagvaardig proactieve organisatie op het gebied van de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen waarin expertise wordt gebundeld en een verbindende dialoog in het ecosysteem op gang wordt gebracht. De rode draad in alle activiteiten is een gezamenlijke agenda gericht op het versnellen, versterken en innoveren van de gehele keten van therapie ontwikkeling, van laboratorium tot de beschikbaarheid voor de patiënt. Ook deze bundeling van expertise en de stakeholder dialoog draagt bij aan het nog steviger op de kaart zetten van Nederland als dé Europese LSH-hub. Ik blijf daar graag aan bijdragen.

Clémence Ross-van Dorp,

Ambassadeur van het Actieprogramma Nieuwe Kansen voor de Topsector 

Life Sciences & Health

Eind jaren 60 zette Amerika als eerste land een man op de maan. Dat kon omdat burgerkracht, innovatiekracht, kennis en expertise, publiek en privaat en vanuit verschillende perspectieven werd gebundeld. Elke Amerikaan had het idee bij te dragen aan het grote doel, aldus de overlevering. Als dat al in de jaren 60 in Amerika kon, dan kunnen wij dat nu ook. Zeker met de innovatieve mentaliteit die Nederland kenmerkt. Samen zijn wij als land slimmer en tot grote prestaties in staat. Onze eigen waterwerken zijn daar een voorbeeld van. 

Deze bundeling van krachten, optimisme en verbeeldingsvermogen is nu heel hard nodig om een antwoord te bieden op de grote transities (om het geen crises te noemen) waar we nu voor staan. Als we inzoomen op de zorg dan is voor mij de grote transitievraag: hoe versterken we de burger, zodat deze vitaler wordt en hoe ontlasten we tegelijk daarmee de zorg? Een sterke burger heeft kwaliteit van leven en functioneren én kan positief bijdragen aan de samenleving. We hebben immers iedereen nodig. Bijkomend effect is dat dit de zorg ontlast, waardoor deze beschikbaar blijft voor urgente en complexe zorg, voor hen die het echt nodig hebben.

Het versterken van de burger heeft te maken met het hebben van een goede plek om te wonen, onderdeel zijn van een netwerk, een nuttige invulling van de dag, die bijdraagt aan zingeving. En toegang hebben tot voorzieningen die dit ondersteunen. Een onderdeel daarvan is de zorg; dat is dus niet de kern, wel een onderdeel van het geheel. ‘Meedoen en ertoe doen’, zoals Health
Holland de hefboom naar meer gezondheid benoemt. Zorg op maat hoort daarbij. Niet alleen in ondersteunende zin via een professional of met thuistechnologie, zoals de wolk-heupairbag of slimme sensoren. Ook op het gebied van gepersonaliseerde medicatie, zelfmeting van vitale functies met een slimme pleister en de eigen telefoon. Het bundelen van data tot bruikbare informatie kan zelf de beweging in gang zetten naar het voorspellen van de zorgvraag, naar het versnellen van het leveren van goede zorg, tot het voorkomen van de zorgvraag.

De burger komt door toevoeging van digitale ondersteuning steeds meer in positie om regie te voeren over zijn gewenste kwaliteit van leven en manier van zorgverlening. Niet een zorgorganisatie, maar de patiënt in een netwerk van formele en informele zorg wordt bepalend. Dit vraagt wel om het uiterst serieus nemen van mensen als expert van hun eigen leven. Stimuleer burgerkracht. 

Om daar te komen is nu meer dan ooit een aanpak met vereende krachten nodig. Er is inmiddels een bloemlezing aan akkoorden: integraal zorgakkoord, gezond-en-actief-leven-akkoord, woonzorgakkoord, en we hadden al een preventieakkoord. Deze akkoorden bieden ruimte (mede door transitiemiddelen) om de zorg anders te organiseren. Dat kunnen we zeker, maar het gaat niet vanzelf. Het vraagt van ons om collectieve slimheid te organiseren. Om verschillende perspectieven, om kennis en kunde te bundelen en om iedereen uit te nodigen een onderdeel van de verandering te zijn. Verbinden van sociale en technologische innovatie. Met leiderschap en lef. Voor het mooie doel: een sterke burger in een vitale en innovatieve samenleving!

Lea Bouwmeester,

Voorzitter redacatieraad ICT & Health

Menselijke inbreng speelt een belangrijke rol bij recruitment en human resources, terwijl technologie veel beter in staat blijkt om de juiste kandidaat aan de juiste functie te koppelen. Automatisering en data krijgen dan ook meer invloed op recruiten, behouden en doorstroming van medewerkers, getuige ook de opkomst van Recruitment Marketing Automation. Vakinformatie voor recruiters staat er vol mee. 

In deze turbulente tijd kunnen HR-managers wel wat hulp gebruiken. Ga er maar aan staan, van corona naar krapte op de arbeidsmarkt tot arbeidsvoorwaardenonderhandelingen in verband met stijgende kosten voor levensonderhoud. De eigen vakredactie van Performa HR volgt alle ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en veranderende wet- en regelgeving op het gebied van arbeid, die we direct vertalen naar de praktijk van personeel & organisatie. Met de uitgebreide kennisbank krijgt de HR-manager handige tools in handen om beleid vorm te geven en actueel te houden. We doen al twintig jaar zelf diepgravend onderzoek naar trends en de beloning en waardering van de HR-professional - de laatste jaren samen met salarisverwerker AFAS en adviesbureau Berenschot.

HR Live: Focus on Human Capital

Performa organiseert het hele jaar rond informatieve en leuke congressen over trends en actualiteiten. Plus elk jaar in oktober HR Live, dé ontmoetingsplaats voor HR. Met duizend bezoekers op afstand het grootste netwerkevent voor HR in de Benelux. Zij kunnen kiezen uit zo’n 80 interactieve workshops over alle facetten van HR. Tijdens HR Live vindt ook MainStage HR plaats, een topcongres over HR-strategie met (inter)nationale keynotes. Het thema van dit jaar is ‘Focus on Human Capital’, dat naadloos aansluit bij de spanningen op de arbeidsmarkt. De eerstkomende editie van HR Live en MainStage is op 13 oktober. 

Dé HR-manager van 2022 komt uit onverwachte hoek. Niet uit kringen van het traditionele bedrijfsleven, maar vanuit Defensie. Brigadegeneraal Kees de Rijke sleepte begin maart tijdens de jaarlijkse HRtop100-vakdag zowel de publieksprijs als de vakjuryprijs binnen. De Rijke onderstreept dat we in boeiende tijden leven voor de HR-sector, waarin de werkmaatschappij afscheid neemt van verouderde technieken en nieuwe innovaties verwelkomt.

Er is een trend gaande in de gezondheidszorg. Dat wil zeggen: als het aankomt op zorg voor medewerkers. De aanpak om uitgevallen medewerkers terug in hun functie te krijgen, verschuift steeds meer naar aandacht voor het vitaal houden van organisaties. Zorg van de Zaak, het bedrijfsgezondheidsnetwerk voor werkend Nederland, laat zich duidelijk gelden als pionier van dit thema.

We leven in een enerverende tijd, ook als het aankomt op het vakgebied HR. Enerzijds kampen we nog met de naweeën van COVID, een periode waarin iedereen massaal thuiswerkte en bij Schiphol de terminals leeg waren. Anderzijds trekt de economie aan en hebben we te maken met stijgende inflatie en een krappe arbeidsmarkt. 

De turbulentie op het wereldtoneel stelt logistiek verantwoordelijke voor nooit eerder vertoonde uitdagingen.

Terwijl Nederland zich opmaakt voor een recessie bouwt de logistieke sector verder uit. Recente ontwikkelingen zoals corona hebben in deze branche juist voor meer werk gezorgd. Steeds meer mensen bestelden tijdens de lockdown vanuit hun luie stoel aanzienlijk veel meer 

producten online. Hoewel de exponentiele groei van e-commerce nu enigszins afvlakt, zijn er andere ontwikkelingen die ervoor zorgen dat de behoefte aan distributiecentra groeit.

Vanaf juli volgend jaar is het zover. Dan moeten alle Nederlandse import- en exportbedrijven over zijn op het nieuwe Douaneaangiften Management Systeem (DMS) om daarmee te voldoen aan de Europese douanewetgeving. “Over de IT-kant maak ik me niet al te veel zorgen”, stelt John Schutten, productmanager bij softwareontwikkelaar Stratech. “Het wordt vooral spannend of sommige bedrijven hun bedrijfsprocessen op tijd hebben aangepast.”

Om het vele online winkelen mogelijk te maken zijn vele mensen betrokken: van orderpicker, heftruckbestuurder tot aan de postbezorger. De distributiecentra draaien op werknemers - veelal uitzendkrachten en arbeidsmigranten- die orders verzamelen en inpakken voor verzending. 

Business is booming in de logistieke vastgoed. De markt heeft door de exponentiële groei in e-commerce een revolutie doorgemaakt. Maar hoe matchen we de stijgende vraag met een afnemend aanbod?

Never waste a good crisis, is een veelgehoord credo. Maar of dat gebeurd is binnen de supply chain wereld tijdens de coronacrisis? “Als dat niet zo is, is dat een enorme gemiste kans.”

Ontegenzeggelijk is digitalisering op dit moment een van de belangrijkste trends in supply chain management. Voor de relatieve buitenstaander is dat wellicht een vreemde observatie: hoezo is dat niet al lang gerealiseerd, wordt er anno 2022 echt nog geknoeid met papieren documenten en waarom hangen voortbreng-

ingsketens nog steeds van lokale Excelsheets aan elkaar? En inderdaad, de voordelen van digitalisering zijn al talloze malen aangetoond: minder foutgevoelig, snellere informatie-uitwisseling, meer zichtbaarheid in de keten (transparantie), betere beslissingen op grond van de beschikbare data en automatisering van gestandaardiseerde activiteiten. Kortom, gedigitaliseerde ketens zijn sneller, beter, goedkoper, betrouwbaarder en flexibeler en dat allemaal tegelijkertijd. 

Ondanks dit geschetste eldorado blijkt digitalisering in de praktijk vaak moeilijk te realiseren. Het feit wil dat er tal van (informatie)technologieën beschikbaar zijn om digitalisering te verwezenlijken. Hoewel die technische aspecten altijd lastig blijven, vormen deze zelden de echte bottleneck. Digitalisering is doorgaans namelijk niet ‘hetzelfde doen, maar dan digitaal’. Bijna altijd vindt er bij digitalisering ook aanpassingen in de processen plaats; de manier waarop gewerkt wordt ondergaat ook substantiële veranderingen. Die veranderingen kunnen heel ver gaan, tot en met het veranderen van het businessmodel. De voorbeelden van Amazon, Uber en Airbnb spreken wat dat betreft voor zich.

Met digitale technologie kan je fantastische dingen doen. Maar het leren werken met die technologie binnen nieuwe processen vraagt heel veel van het aanpassingsvermogen van de mensen in de organisatie. Vaak zijn er ook andere competenties en expertises nodig. Daarom vormen de mensen in de organisatie de belangrijkste succesfactor bij digitalisering. Dat geldt zowel voor de mensen in de operatie als voor het management. Hoewel dat lang niet altijd zo beleefd wordt, is digitalisering bij uitstek een strategische kwestie. Daarbij moet het management bepalen welke waarde voor welke klanten binnen welke ketens gerealiseerd moet worden en hoe digitalisering daarbij ingezet kan worden.

Digitalisering is aantrekkelijk, maar er zijn ook de nodige gevaren en er zijn veel hindernissen te overwinnen. Ten eerste gaat het gepaard met stevige investeringen en ook zijn er grote uitdaging, en op het gebied van cybersecurity. Minstens zo belangrijk is het overwinnen van de weerstand tegen verandering. Natuurlijk is er niemand tegen transparantie. Maar digitalisering gebruiken om alle informatie te delen met je ketenpartners is lang niet altijd gemakkelijk. Ter vergelijking: als je goed bent in pokeren hou je graag de kaarten tegen de borst. En dan is het wel heel onnatuurlijk om opeens je kaarten open op tafel te gaan leggen. Digitalisering betekent in feite dat je een ander spel gaat spelen. Logisch dus dat de meesters van het oude spel het heel lastig vinden om dit te accepteren.

Terwijl aan de horizon het ontegenzeggelijke eldorado van de digitalisering schittert, zal de weg daarnaartoe niet makkelijk zijn. Maar let op, de concurrentie zal niet liggen slapen. De kernvraag is dus: heeft u, samen met uw ketenpartners voldoende visie, ondernemerschap en durf om te digitaliseren?  

Prof.dr. Jack AA van der Veen,

Evofenedex leerstoel Supply Chain Management Nyenrode Business Universiteit

Meer dan ooit is duurzame inzetbaarheid een belangrijk thema op de werkvloer. Vitaal Vakmanschap is een door TNO ontwikkeld actieprogramma om organisaties te helpen hun medewerkers na te laten denken over hun duurzame inzetbaarheid en in actie te laten komen. TNO-wetenschappers Jenny Huijs en Linda Koopmans bespreken de voordelen van het actieprogramma voor bedrijven en hun werknemers.

Het aantal mensen met kanker dat de eerste vijf jaar na de diagnose nog leeft, is gestegen. Dat geldt ook voor het aantal mensen dat de eerste tien jaar in leven blijft, bleek vorige maand uit cijfers van de Nederlandse Kankerregistratie, die beheerd wordt door het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). De overlevingskans van kankerpatiënten steeg in de periode van 2011 tot en met 2020 ten opzichte van de tien jaar daarvoor. Tussen 2011 en 2020 bleef 66 procent van de mensen minimaal vijf jaar in leven nadat er kanker was vastgesteld. In de tien jaar daarvoor was dat percentage nog 58 procent.