Hollarts draagt met hun bedrijf een steentje bij aan een duurzame wereld. Allard Froon, Innovation & Business Development Accountmanager spreekt over hun circulaire aanpak. 

Sinds de jaren zestig is Didak al bezig met haar duurzaamheidsstrategie. Deze strategie is tweeledig: aan de ene kant maken zij duurzame verpakkingen gemaakt van gerecycled materiaal. Aan de andere kant verduurzamen zij het gehele machinepark en maken zij gebruik van duurzame energie, die zij zelf opwekken via een nieuwe biomassa centrale van 11 MW per uur.

Het stikstofprobleem is een uiting van een gebrek aan circulariteit van stik-stof. De boeren en met name de (melk) veehouders die veel eiwit (lees stikstof) voeren en daardoor ammoniak produce-ren zijn onderdeel van het probleem. Een recent genomen besluit van het kabinet is om 7.5 miljard euro uit te trekken om boeren uit te kopen. Dit lost een deel van het probleem op, maar vernietigt ook veel kapitaal en economische waarde. Het stikstofprobleem is ook op te lossen terwijl extra economische waarde/ inko-men wordt gecreëerd voor de boer; door het volledige potentieel te halen uit gras.

De bouw staat voor de brede opgave om te verduurzamen. CO2 moetworden gereduceerd en opgeslagen en duurzame woningen moeten gerealiseerd worden met behulp van duurzame materialen. Van bouw tot sloop, de gebouwde omgeving moet duurzaam en CO2-neutraal zijn. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat in 2050 zeven miljoen woningen en 1 miljoen gebouwen van het aardgas af moeten zijn. Om dit te kunnen bereiken, worden tot 2030 de eerste 1,5 miljoen woningen verduurzaamd. “Dit is een enorme uitdaging”, vertelt Annemarie van Doorn, directeur Dutch Green Building Council (DGBC). 

Waar we het in Nederland over Smart Cities hebben, spreken ze in Singapore over een Smart Nation. Is Singapore het toekomstbeeld van Nederland? “Het is niet het land van de toekomst zoals films ons voorschotelen, je ziet geen vliegende auto’s en je komt op straat ook niet allemaal robots of bionische mensen tegen.Laat we beginnen met dat misverstand uit de weg te ruimen.”

Om de klimaatdoelen te halen is inmiddels duidelijk dat we moeten overstappen op duurzame energiebronnen, zoals zonne- en windenergie. Maar hoe wordt dat in de praktijk gerealiseerd?

Nederland staat voor een groot aantal maatschappelijke opgaven. Dit betekent dat ook in de fysieke leefomgeving een hoop veranderingen plaatsvinden. Het is aan de provincie om hierin te fungeren als bruggenbouwer. Huib van Essen, gedeputeerde provincie Utrecht, portefeuillehouder Wonen: “Een bruggenbouwer die kennis en kunde bundelt, de juiste partijen weet te vinden, zowel overheden, instellingen als bewoners, om gezamenlijk de puzzels van vandaag de dag en in de toekomst op te kunnen lossen.”

 Jan Willem Langeraar

Business Development at HYGRO

Waar staat HYGRO voor?

"Als bedrijf zijn wij als initiatiefnemer betrokken bij verschillende ontwikkelingsprojecten waarbij waterstof uit wind wordt ingezet. Onze aanpak, ook als adviseur is onafhankelijk van technologie leveranciers, gericht op de laagste kosten van wind tot toepassing. Door het creëren van synergie tussen windturbine, elektrolyse en waterstof infrastructuur kunnen we projecten ontwikkelen, realiseren en exploiteren."

Tegen welke opvattingen lopen jullie aan?

"Het opwekken van waterstof in een windturbine komt niet direct bij men op, terwijl dit vele voordelen biedt en het energiesysteem op verschillende niveaus kan worden versterkt. Onze analyses laten zien dat je twee keer zoveel energie uit wind energie kan halen, als je waterstof als energiedrager gebruikt in plaats van elektriciteit. Dan kom je erachter dat waterstof een belangrijke energiedrager gaat worden in ons energiesysteem."

"We willen zoveel mogelijk waterstofturbines bouwen om het Nederlandse energiesysteem gezond en kansrijk te maken. Door de elektrolyse in de windturbine te integreren, vermijden we veel systeemkosten en elektrische conversie en transportverliezen tussen de windturbinegenerator en de landingsplaats. Bovendien kan deze integratie de efficiëntie van het elektrolyseproces verhogen. Deze integratie zal een nieuwe basis leggen voor het optimaliseren van windturbines en windenergiecentrales als geheel."

Jullie zijn bezig met het realiseren van een waterstofmolen?

"De eerste waterstofmolen is gebaseerd op een integratie van bestaande componenten, met als doel direct bij onze windturbine brandstof te produceren en gelijktijdig een keten te realiseren van waterstofproductie, opslag en distributie naar waterstoftankstations. De hoge drukvaten zijn te gebruiken als opslag én distributie middel. Niet alleen het slim produceren van waterstof, maar ook het slim opslaan en distribueren is cruciaal in de keten."

Waarom speelt waterstof een belangrijke rol speelt in ons toekomstige energiesysteem?

"Met waterstof als energiedrager kan meer energie, tegen lagere kosten, worden opgewekt uit windenergie dan met elektriciteit. Daarnaast is de waterstof makkelijk op te slaan waardoor er een robuust energiesysteem ontstaat dat makkelijk om kan gaan met een fluctuerend aanbod en vraag.

Een stad bestaat uit mensen. Mensen die een mooie plek zoeken om te wonen, leven, recreëren en werken. Om de stad van de toekomst vorm te geven, moet daarom ook vooral gekeken worden naar de mensen die er leven. 

De oorlog in Oekraine, alsmaar stijgende energie- en benzineprijzen, hoge inflatie en de dreiging van nieuwe coronagolven  zorgen voor veel onzekerheid over de toekomst. Allemaal redenen waarom het consumenten- vertrouwen fors is gedaald. Tel de stijgende grondstofprijzen, oplopende rentes, leveringsproblemen van producten uit China, en de enorme personeelstekorten in vele sectoren daarbij op, en je zit midden in een perfecte storm, aldus Wijnand Jongen, co-founder en president van Ecommerce Europe, dé stem van de Europese digital commerce sector. 

De e-commerce markt heeft de afgelopen jaren een enorme groei doorgemaakt. Door de toename van online aanbieders is het steeds moeilijker geworden om je als ondernemer te onderscheiden van de concurrent. Hoe ga je hiermee om? Op welke manier breng je de fysieke winkelbeleving nu zo goed mogelijk naar een online platform?

In de retail draait alles om de consument. Die kiest wat, waar, wanneer en hoe hij iets wil kopen. Welke keuze de klant ook maakt, het heeft altijd impact op de maatschappij en het milieu. Steve Jobs zei eens: “People don't know what they want, until you show it to them.” En dit is precies de reden dat wij als sector het voortouw moeten nemen en de consument moeten laten zien welke mogelijkheden er zijn voor een duurzaam en toekomstbestendig leven.

Een webshop om je spullen te verkopen? Nee: het internet, om je expertise te tonen over de producten die je wil verkopen. De consument beslist zelf wel waar hij dat product dan koopt. “En vergeet daarbij sociale media niet. De nieuwe generatie gaat daarheen om informatie in te winnen.”

Windenergie opwekken op zee gaat sinds een aantal jaren redelijk goed. Maar windenergie opwekken op land is een lastiger verhaal. De regionale energie strategieën zetten sterk in op zonne-energie en dat heeft te maken met de weerstand van de inwoners tegen windmolens op land. Maar om een huishouden via zonne-energie volledig van energie te voorzien zijn ongeveer vijf daken vol zonnepanelen nodig.

Op korte termijn lange termijn problemen oplossen. Volgens Guido Weijers is de mensheid daar niet voor gemaakt. En dat is geen goed nieuws. “We zijn getraind op: wat moeten we vanavond eten? Zo zit ons brein in elkaar.”

Real time meebewegen met de finan- ciële behoefte van de klant en alleen financiering bieden voor datgene dat nodig is: met Debiteuren Krediet van New10 kan het. De dochteronder- neming van ABN AMRO staat samen met partner Payt als financierings- partners écht dicht bij de klant. Dat gaat verder dan het aanbieden van een zakelijk krediet. Ondernemers blijven in controle met een geauto- matiseerd debiteurenproces, op- timaliseren hun werkkapitaal voor groei en houden de liquiditeit van hun bedrijf tegelijkertijd op peil.

Wachten op je geld

Dicht bij het financiële ondernemershart staan, door financiering te bieden die daadwerkelijk nodig is: met Debiteuren Krediet vervullen ondernemers de be- hoefte aan werkkapitaalfinanciering. Stijn Dillisse, Lead Partnerships Sales New10: “Klanten hebben 30, 60 of zelfs 90 dagen de tijd om facturen te betalen, die je hen als ondernemer stuurt voor de afgenomen dienst of product. Het geld waar je al die tijd op wacht, kan je niet in je onderne- ming stoppen om bijvoorbeeld je leveranciers of personeel te betalen. Ter- wijl je als ondernemer juist werkkapitaal nodig hebt om je onderneming te laten groeien. Tot voorheen was hiervoor nog geen financieringsoplossing in de markt vanaf 100.000 tot 1 miljoen euro. ” “We zien een toenemende behoefte aan finan- ciering van werkkapitaal en debiteuren in het bijzonder”, vult Astrid Joosten, Head of Products New10 aan. “Vooral de combinatie van het product is zo mooi. Wij stellen de ondernemer geld ter beschikking in lijn met de debiteurenpo- sitie en door Payt worden facturen sneller betaald. We helpen ondernemers om tijd te besparen op debiteurenbeheer.”

Werkkapitaal vrijspelen

Waar je een zakelijk krediet kunt gebrui- ken om werkkapitaal te financieren, heb je met een Debiteuren Krediet een maande- lijks limiet dat meebeweegt met de hoogte van je debiteuren. Je bent flexibel in het
gebruik van het krediet en kunt bovendien boetevrij opnemen en aflossen. Ben je als ondernemer sterk aan het groeien of zijn je assets op de balans nagenoeg alleen de- biteuren? Dan ben je mogelijk beter gehol- pen met een Debiteuren Krediet. “We zien uit onderzoek dat een op de drie mkb-on- dernemers financiering aantrekt ten behoeve van werkkapitaal”, aldus Joosten. “Met Debiteuren Krediet kan je op twee manieren je werkkapitaal financieren. Ten eerste optimaliseer je je werkkapitaal met het actieve debiteurenbeheer door Payt. Het gemiddelde aantal dagen waarop je wacht op geld daalt en werkkapitaal komt vrij. Ten tweede kan je tot 70 procent van uitstaande facturen voorfinancieren en je betalingstermijn overbruggen.”

Zelf in controle

Sander Kamstra, Directeur Payt: “Het flexibele krediet van New10 past perfect in de cashflow formule van Payt. We helpen liquiditeitsproblemen te voorkomen en klanten blijven daarbij zelf in controle, zowel over de factuur als de financiering.” “Ondernemers willen snel schakelen en
de eigen regie behouden. Er is een enorme vraag naar een eenvoudige, heldere en snelle financieringsaanvraag”, vervolgt Dillisse. “Geen papierwinkel, maar juist makkelijke toegang tot financiering en snel weten waar je aan toe bent. Bovendien kan je gewoon bij je eigen bank blijven. Als fintech en dochteronderneming van ABN AMRO combineren we het beste van twee werelden: de snelheid van een fintech en de expertise en zekerheid van een grote bank. Overigens is het grote verschil met factoring dat we met Debiteuren Krediet de ondernemer op de achtergrond helpen groeien. Bij factoring wordt het factoring bedrijf vermeld op de factuur. Daar hebben klanten vaak moeite mee. Wij vermelden onze naam niet op de factuur, dat ervaren klanten als prettig.”

Debiteuren Krediet aanvragen

Wil je Debiteuren Krediet aanvragen, dan raadt New10 aan eerst contact op te nemen met de financieel adviseur. Dillisse: “We werken met meer dan 2.200 financiële adviseurs samen en onze ABN AMRO collega’s staan voor ondernemers klaar via Beeldbankieren. Aan de hand van een jaarverslag, transactiedata en debiteuren- informatie weet je binnen 15 minuten wat je mogelijkheden zijn en binnen 24 uur wordt de aanvraag beoordeeld. Vervolgens wordt het boekhoudpakket gekoppeld met Payt. Zodra de koppeling in orde is stellen wij het krediet beschikbaar en kan je het binnen drie tot vijf dagen gebruiken.”

De steeds hogere verwachtingen van de consument en het grote aantal retour- pakketjes zorgen voor nieuwe uitdagin- gen in de supply chain, vooral in de last mile. Precies daar waar de samenleving terecht steeds hogere eisen stelt aan duurzaamheid. Duurzaamheid start in de eerste plaats bij de locatiekeuze voor een vastgoedontwikkeling volgens Lien Standaert, landenmanager voor Neder- land en België bij Goodman, een van ’s werelds grootste logistiek vastgoedon- dernemingen.

Focus op de Randstad

“Door de veranderende consumentenpa- tronen hebben we onze focus met name verlegd naar de Randstad en daarbinnen zijn Amsterdam, Utrecht en Rotterdam voor ons belangrijke vestigingslocaties. Onze klanten willen immers zo dicht mogelijk bij de eind- gebruiker zitten: veel bedrijven die leveren aan de consument willen binnen een half uur een miljoen mensen kunnen bereiken”, zegt Lien Standaert. “Goodman wil met haar vastgoed de vernieuwingen die de con- sument en de samenleving van onze klanten – de logistiek dienstverleners – verwachten, op een duurzame manier faciliteren.”

Positie dichtbij de consument

Alle vastgoedontwikkelingen die Goodman momenteel in uitvoering en in de pijplijn heeft, zijn voorbeelden van hoe een van ’s werelds grootste logistiek vastgoedonder- nemingen concrete invulling geeft aan die strategie. Miljoenen huishoudens bedienen binnen het uur, sneller dus, maar ook met minder vervoersbewegingen. “Logistiek vastgoed ontwikkelen in randstedelijk ge- bied is geen walk in the park en vereist een langetermijnvisie. Omdat Goodman altijd al met een langetermijnbril naar vastgoed gekeken heeft en zich focust op grond- posities met een langetermijnperspectief, zetten we volop in op het ontwikkelen van weliswaar complexe projecten met langere doorlooptijden, die zich tegelijk perfect le- nen tot herontwikkeling op lange termijn”, zegt Lien Standaert. Maar de investeringen wegen op tegen het eindresultaat. “We gaan in gesprek met gemeenten en stemmen ont- werpen met elkaar af zodat het definitieve ontwerp voldoet aan de wensen van klanten en investeerders en ook tegemoet komt aan de visie van de omwonenden.” Zo speelt Goodman in op hergebruik en inbreiding van inefficiënt gebruik op terreinen in sterk verstedelijkte gebieden zodat haar klanten
de afstand naar de consument snel en duur- zaam kunnen overbruggen.

Maatschappelijke relevantie

De klant wil nu eenmaal steeds sneller zijn pakket geleverd krijgen, dat is een trend die over de hele linie waarneembaar is. Daar komen andere ontwikkelingen bij zoals gemeenten die hun binnensteden afslui- ten voor verkeer dat schadelijke emissies uitstoot. Standaert: “Wij haken daarop aan door onze centra op locaties te reali- seren in het stedelijk kerngebied die een langetermijnperspectief mogelijk maken
en tegemoetkomen aan de wensen van alle stakeholders. Logistiek vastgoed moet meerdere wensen kunnen accommoderen, ook in de loop van de tijd.” Transformatie van bestaand bebouwd gebied is daarmee intrinsiek duurzaam, want dat gaat niet ten koste van waardevol open landschap. Goodman investeert fors in het ontwik- kelen van duurzame logistieke gebouwen en zo efficiënt mogelijk omgaan met de schaarse beschikbare ruimte. “Zeker vanuit duurzaamheidsperspectief geloven wij heel sterk in een hergebruik van wat er al is. Een uiterst efficiënte lay-out en meerlaagse bouwconcepten moeten de grondinname nog verder beperken”, vervolgt de landen- manager. “In Hong Kong ontwikkelden we het hoogste logistiek gebouw ter wereld, het Goodman Interlink, 15 verdiepingen hoog. Maar inmiddels realiseren we in Parijs-Gen- nevilliers ook een meerlaags distributiecen- trum, GREEN DOCK. Dit uiterst duurzaam DC strekt zich uit over vier verdiepingen en staat in directe verbinding met de Seine. Ik voorspel dat we ook in Nederland in de toekomst meer van dat soort ontwikkelin- gen zullen zien.”

De afgelopen twee jaar was handeldrij- ven met Hong Kong door zware reisres- tricties ingewikkelder dan voorheen. Nu de quarantaineperiode verkort is tot 7 dagen en alle buitenlanders weer welkom zijn, trekt reizen naar het land en de om- liggende regio’s weer aan. En dat biedt mooie handelskansen voor internationa- le ondernemers.

Net als in alle andere landen leed ook de economie in Hong Kong onder de gevolgen van de coronacrisis. “Covid heeft sommige sectoren in het land, zoals de toerismesec- tor, hard geraakt”, vertelt Stephen Phillips, Director-General of Investment Promotion bij Invest Hong Kong. “Maar er zijn ook veel sectoren, zoals de financiële sector die juist heel robuust bleken te zijn en groei hebben laten zien. Ook bijvoorbeeld de creatieve sector en de technische sector bleven de afgelopen jaren sterk. We doen elk jaar een onderzoek naar de bedrijven in onze regio, en in 2021 zagen we dat het aantal bedrijven dat jaar opnieuw gegroeid is. Ook de start-up sector bloeit. Dat laat zien hoe veerkrachtig de regio is.”

En niet alleen Hong Kong zelf, maar ook de Greater Bay Area waar Hong Kong onderdeel van is biedt mooie kansen voor Nederlandse ondernemers. “De Greater Bay Area staat op de elfde plek als het gaat om de grootste eco- nomieën van de wereld, en de verwachting is zelfs dat deze regio in 2030 op de zesde plek zal staan, gezien de groei die ze momenteel doormaakt”, vertelt Phillips. “We zien dan ook dat steeds meer bedrijven interesse heb- ben in Hong Kong en de Greater Bay Area. Gezien de volwassenheid van deze economie- en en de kwaliteit van producten en diensten uit deze regio is dat ook niet gek. Ieder bedrijf is natuurlijk anders, maar de Greater Bay Area biedt voor ieder wat wils. Binnenkort 

zullen we dan ook een gedetailleerd rapport over deze regio lanceren om ondernemers te laten zien wat deze regio voor hen kan bete- kenen, zodat zij gedegen onderzoek kunnen doen en zich goed voor kunnen bereiden op expansie naar deze regio.”

Nu de covid-restricties in het land ook nog eens verder versoepelen worden de kansen voor ondernemers alleen maar beter. “Voor- heen mochten alleen inwoners van Hong Kong de stad in en uit reizen en moesten ze een aantal weken in quarantaine in een ho- tel”, vertelt Phillips. “Nu mogen ook alle bui- tenlanders (incl. Nederlandse reizigers) weer naar het gebied en is de quarantaineperiode
verkort naar zeven dagen. Dat is natuurlijk nog steeds lang, maar het gaat wel de goede kant op en vanuit de hotelkamer kan gewoon gewerkt worden in dezelfde tijdzone, wat het zakendoen vergemakkelijkt.”

Al met al kijkt Phillips positief tegen de komende periode aan. “We zijn nog niet helemaal terug bij normaal, maar we gaan wel de goede kant op. Als de covid-situatie stabiel blijft zullen de maatregelen langzaam maar zeker verdwijnen en kunnen we weer zaken- doen zoals we gewend waren. De economie in Hong Kong en de Greater Bay Area zijn er in elk geval klaar voor.”

Stel je bent een beheerder van vastgoed en je hebt meerdere bedrijven die in jouw pand gevestigd zijn. Als gevolg zijn er vele werknemers die allemaal toegang willen tot het pand. Maar hoe houd je overzicht van wie nu allemaal een fysieke sleutel heeft? Tegelijkertijd is het hybride werken here to stay. Of het nu thuis of op een co-working plek is. Een toekomstige huurder heeft om die reden dus niet meer één sleutel nodig van één kantoor. Door niet meer te werken met fysieke sleutels, maar digitale sleutels heeft zowel de huurder als de gebouwbeheerder controle en overzicht wie, waar en wanneer toegang heeft tot een bepaald gebouw.

Sinds 2014 is Smart Industry in opkomst bij bedrijven. Maar wat is het precies en wat kun je er mee? Waar begin je? En waar vind je de juiste partijen om je te laten ondersteunen? Vragen van ondernemers. Doordat veel partijen zich met Smart Industry bezig hielden, zagen velen door de bomen het bos niet meer.  

“Dat was voor ons een teken om de handen ineen te slaan”, vertelt Robin Burghard, Projectleider bij BOOST. “Een kopgroep van zes ondernemers heeft het voortouw genomen om trendvolgende bedrijven in Oost-Nederland, die een duwtje in de rug nodig hebben met betrekking tot Smart Industry, te helpen. Smart Industry is de verregaande digitalisering van apparaten, productiemiddelen en organisaties. Door gericht kansen in kaart te brengen, ontwikkelingen te versnellen, kennis te delen en partijen te verbinden,  willen we Oost-Nederland bewust laten worden van de kansen die Smart Industry en circulair ondernemen bieden. We willen bedrijven hiermee aan de slag laten gaan.”  

Bedrijven die onderzoeken hoe ze Smart Industry kunnen toepassen in hun bedrijfsvoering, kunnen gebruik maken van een speciale voucher. “Met deze voucher krijgen ondernemers een financieel duwtje in de rug. Een ‘innovatiemakelaar’ komt daarvoor eerst bij de ondernemer langs om te kijken waar de uitdagingen liggen en waar de onderneming moeite mee heeft. De voucher kan dan worden ingezet om te verkennen waar de mogelijkheden voor innovatie liggen.” 

Digitalisering en circulariteit houden sterk met elkaar verband. “En dat beseffen veel ondernemers zich nog niet. Zij zijn erg druk met de problemen van vandaag. Denk aan personeelstekorten, haperende supply chains en sterk stijgende grondstof- en energieprijzen. De aandacht die het vraagt om deze zaken het hoofd te bieden, voorkomt vaak dat men tijd heeft om na te denken over morgen. Om te werken aan toekomstige processen en businessmodellen. Dat terwijl deze problemen en uitdagingen juist aangepakt kunnen worden door digitalisering, automatisering,  robotisering en circulair ondernemen. Want daarmee kun je als onderneming toekomstbestendig worden en groeien. Als een ondernemer ervoor zorgt dat processen flexibel en digitaal worden, krijg hij meer inzicht en ontstaan er kansen. Kansen die vooraf niet altijd worden gezien. Het prikkelen van ondernemers om hen mee te nemen in de digitalisering en circulaire economie vinden wij noodzakelijk om de hele Oost-Nederlandse industrie klaar te stomen voor de toekomst.”

Robin Burghard

Projectleider bij BOOST